ਸ਼ਹੀਦ Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ (1968–1992) ਨੇ ਗੱਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇ ਕੇ 24 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਡਿਆਲਪੁਰ ’ਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪਾਈ। ਪੜ੍ਹੋ ਸੰਘਰਸ਼ ਭਰੀ ਕਹਾਣੀ।
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਮੁਢਲਾ ਜੀਵਨ: Bhai Shinder Singh
ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜੱਜਾ ਖੁਰਦ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ, ਸਰਦਾਰ ਪਾਖਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ, 1968 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸੂਰਮੇ ਨੇ ਜਨਮ ਲਿਆ, ਜਿਸ ਦਾ ਨਾਂ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰੱਖਿਆ ਗਿਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਚਾਰ ਪੁੱਤਰਾਂ – ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ, ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ, ਜੋਗਾ ਸਿੰਘ, ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ – ਅਤੇ ਦੋ ਧੀਆਂ – ਪਰਮਜੀਤ ਕੌਰ, ਗੁਰਦੀਪ ਕੌਰ – ਵਿੱਚੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਸੀ ਅਤੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਕੂਲੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਪਿੰਡ ਅਪ੍ਰਾ ਦੇ ਹਾਈ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੱਕ ਕੀਤੀ।
ਪੜ੍ਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਨੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖਿਆ ਨਾ ਲੈਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਨ ਲੱਗ ਪਿਆ। ਕ੍ਰਿਕਟ ਅਤੇ ਕਬੱਡੀ ਦਾ ਚੰਗਾ ਖਿਡਾਰੀ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਹ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਗਹਿਰਾ ਲਗਾਅ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾ ਭਾਵ ਹੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ “ਭਾਈ” ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿ ਕੇ ਸੰਬੋਧਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਇੱਕ ਸਨਮਾਨਜਨਕ ਉਪਾਧੀ ਜੋ ਉਸਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਝੁਕਾਅ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਸੀ।
ਜੂਨ 1984 ਦਾ ਸੱਯਾਪਾ: ਇੱਕ ਜੁਆਨ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਪਈ ਵੱਢ
ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਜੂਨ 1984 ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਇੱਕ ਕਰੂਰ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਅਧਿਆਇ ਵਜੋਂ ਦਰਜ ਹੈ। ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਨੇ ਸਾਰੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਚੀਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਦਾ ਦਿਲ ਵੀ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਾਂਗ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਉਹ ਡੂੰਘੇ ਸਦਮੇ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ। ਇਸ ਦੁਖਦਾਈ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ, ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਉਸਦੇ ਲਈ ਵਿਆਹ (ਅਨੰਦ ਕਾਰਜ) ਦੀ ਗੱਲ ਚਲਾਈ, ਇਹ ਸੋਚਦੇ ਹੋਏ ਕਿ ਨਵਾਂ ਦਾਇਰਾ ਉਸਨੂੰ ਇਸ ਦਰਦ ਤੋਂ ਕੁਝ ਰਾਹਤ ਦੇ ਸਕੇਗਾ।
ਪਰ Bhai Shinder Singh ਨੇ ਹਰ ਵਾਰ ਇਸ ਗੱਲਬਾਤ ਨੂੰ ਟਾਲ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਕਿਸੇ ਨਿੱਜੀ ਖੁਸ਼ੀ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਸੀ; ਕੌਮੀ ਸੱਯਾਪੇ ਦਾ ਦਰਦ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਐਨਾ ਡੂੰਘਾ ਉਤਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਅਨਿਆਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਇੱਕ ਅੱਗ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰ ਭੜਕ ਰਹੀ ਸੀ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦੇ ਕੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਣੀ ਸੀ।
ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਵੇਸ਼: ਭਾਈ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਡੀਪਾ ਹੇਰਾਂਵਾਲਾ ਦਾ ਸਾਥ
ਜਦੋਂ ਦੋਆਬਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਆਪਣੇ ਉਭਾਰ ‘ਤੇ ਸੀ, Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ (KCF) ਦੇ ਲੈਫਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ, ਭਾਈ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਡੀਪਾ ਹੇਰਾਂਵਾਲਾ, ਨੂੰ ਸਹਿਯੋਗ ਦੇਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਇੱਕ ਸਹਾਇਕ ਅਤੇ ਸਰਨਾਰਥੀ ਦੇ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਹੋਈ, ਪਰ ਇਹ ਸਫਰ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਜੁੱਝਾਰੂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ (ਝੁਜਾਰੂ ਐਕਸ਼ਨਾਂ) ਵੱਲ ਵਧਿਆ। Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਗੱਦਾਰਾਂ, ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀਆਂ, ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਖਬਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦੇ ਮਿਸ਼ਨ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਸਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਸੀ ਕਿ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਖਤਰਨਾਕ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ, ਅਤੇ ਇਸ ਯੋਗਦਾਨ ਲਈ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਮਰਪਿਤ ਸੀ।
ਗੱਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲੀ ਸਜ਼ਾ: ਨਿਆਂ ਦੀ ਤਲਵਾਰ
Bhai Shinder Singh ਨੇ ਕਈ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਕੁਕਰਮਾਂ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲੀ:
- ਸਰਵਣ ਚੀਮਾ, ਤੀਰਥ ਰਾਮ (ਬਰਾਪਿੰਡ), ਅਤੇ ਅਪ੍ਰਾ ਪਿੰਡ ਦਾ ਮਿੱਲ ਮਾਲਕ: ਇਹ ਤਿੰਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਕੱਟੜ ਦੁਸ਼ਮਣ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕੌਮ ਅਤੇ ਧਰਮ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਕੀਤੀਆਂ ਸਨ। Bhai Shinder Singhਰਾਜੂ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਾਲ ਲੈ ਕੇ ਜਾਂਦੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਕੁਖਿਆਤ ਮੁਖਬਰਾਂ (ਪੁਲਿਸ ਕੈਟਸ) ਨੂੰ ਵੀ ਨਰਕ ਦਾ ਰਾਹ ਦਿਖਾਇਆ।
- ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਬਦਲਾ: ਸ਼ਾਹਪੁਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਚੰਦ, ਜੋ ਚੋਣਾਂ ਵਿੱਚ ਉਮੀਦਵਾਰ ਸੀ, ਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਦੀ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਬਿੱਟੂ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਨ ਗਏ ਸਨ, ਤਾਂ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਦੇ ਭਰਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਿਰ ‘ਤੇ ਪਾਈਪ ਨਾਲ ਵਾਰ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਸ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਬਦਲਾ ਲੈਣ ਲਈ, Bhai Shinder Singh ਨੇ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ ਟੈਂਪੋ ਵਿੱਚੋਂ ਕੱਢ ਕੇ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਇਸ ਕਾਰਵਾਈ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜ਼ਾਲਮ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕੀਤਾ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸੰਦੇਸ਼ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਕੌਮੀ ਗੱਦਾਰੀ ਦੀ ਕੀਮਤ ਚੁਕਾਣੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਭਾਈ ਦੀਪਾ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ: ਇੱਕ ਭਰਾ ਦਾ ਗ਼ਮ
12 ਦਸੰਬਰ 1992 ਦਾ ਦਿਨ Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਲਈ ਬੇਹੱਦ ਦੁਖਦਾਈ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ, ਸਰਪ੍ਰਸਤ, ਅਤੇ ਭਾਈ ਵਰਗੇ ਭਾਈ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪਾ ਹੇਰਾਂਵਾਲਾ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਇਸ ਖਬਰ ਨੇ Bhai Shinder Singh ਨੂੰ ਤੋੜ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਦੋ ਦਿਨ ਤੱਕ ਕੁਝ ਵੀ ਨਾ ਖਾ ਸਕਿਆ, ਗ਼ਮ ਦੇ ਭਾਰ ਹੇਠਾਂ ਦਬਾ ਹੋਇਆ। ਦੀਪਾ ਜੀ ਦਾ ਉਸ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਜਾਂ ਕਮਾਂਡਰ ਹੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਜਿਹਾ ਸਥਾਨ ਸੀ, ਜਿਸਦਾ ਨੁਕਸਾਨ ਉਸ ਲਈ ਨਾ-ਭਰਪਾਈ ਸੀ।
24 ਦਸੰਬਰ 1992: ਡਿਆਲਪੁਰ ਦੀ ਭੂਮੀ ‘ਤੇ ਅੰਤਿਮ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ
ਭਾਈ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪਾ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਮਹਜ਼ਲ 12 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, 24 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ, Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਸਕੂਟਰ ‘ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਰਸਤੇ ਵਿੱਚ, ਪਿੰਡ ਡਿਆਲਪੁਰ ਨੇੜੇ, ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਇੱਕ ਚੈਕਪੋਸਟ ‘ਤੇ ਅਚਾਨਕ ਮੁਕਾਬਲਾ (ਐਨਕਾਉਂਟਰ) ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਿਆ। ਇਸ ਅਸਮਾਨੀ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ, ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਵੀਰਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰ ਗਏ।
ਇੱਕ ਦੁਖਾਂਤਕ ਝੂਠ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਰਤੂਤ ਦਾ ਪ੍ਰਚਾਰ
ਇਸ ਘਟਨਾ ਵਿੱਚ, Bhai Shinder Singh ਦੇ ਸਾਥੀ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਫਿਰ ਵਾਪਰੀ ਇੱਕ ਭਿਆਨਕ ਘਟਨਾ: ਫਿਲੌਰ ਦੇ DSP, ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ, ਨੇ ਮੀਡੀਆ ਸਾਹਮਣੇ ਇਹ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਵੇਂ ਜੁੱਝਾਰੂ ਸਿੰਘ (ਝੁਜਾਰੂ ਸਿੰਘ) ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਝੂਠ ਅਤੇ ਪ੍ਰਚਾਰ ਸੀ।
DSP ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ: ਇੱਕ ਖੂਨੀ ਰਿਕਾਰਡ
ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਨਾਂ ਫਿਲੌਰ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਲਈ ਕੁੱਖਵਾਂ ਸੀ। ਉਸਦੇ ਹੱਥਾਂ ਖੂਨ ਨਾਲ ਰੰਗੇ ਹੋਏ ਸਨ:
- ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਵਜੋਂ (ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਸਬ-ਡਿਵੀਜ਼ਨ): ਜਦੋਂ ਉਹ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਸੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਸੱਤ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਭਾਵੇਂ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਤਮ-ਸਮਰਪਣ (ਸਰੈਂਡਰ) ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਇਹ ਕਰਤੂਤ ਇੰਨੀ ਭਿਆਨਕ ਸੀ ਕਿ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਇਨਾਮ ਦੇਣ ਦੀ ਥਾਂ, ਉਸਨੂੰ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਤੋਂ DSP (ਡਿਪਟੀ ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਪੁਲੀਸ) ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ!
- DSP ਵਜੋਂ (ਫਿਲੌਰ): ਇਸ ਅਹੁਦੇ ‘ਤੇ ਰਹਿੰਦਿਆਂ, ਉਸਨੇ ਫਿਲੌਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ। ਇਹਨਾਂ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਕਾਰਨ ਹੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਉਸਨੂੰ DSP ਤੋਂ SP (ਸੁਪਰਡੈਂਟ ਆਫ਼ ਪੁਲੀਸ) ਦੇ ਰੈਂਕ ਤੱਕ ਤਰੱਕੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਦਾ ਕੈਰੀਅਰ ਅਨੇਕ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸਿੱਖ ਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਖੂਨੀ ਭੇਟ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ। Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਵੀ ਇਸੇ ਜ਼ਾਲਮ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਹੋਈ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੇ ਝੂਠੇ ਦਾਅਵਿਆਂ ਨਾਲ ਇੱਕ ਹੋਰ ਵਾਰੀ ਸੱਚ ਨੂੰ ਦੱਬਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ।
ਸਮਾਪਤੀ: ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦ, ਅਟੱਲ ਪ੍ਰੇਰਨਾ
Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਨਾਂ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਧਰਤੀ ਦੀ ਆਵਾਜ਼, ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸ਼ਾਨ, ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਨ ਦੀ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਮਿਸਾਲ ਸੀ। ਪਿੰਡ ਜੱਜਾ ਖੁਰਦ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ‘ਚੋਂ ਨਿਕਲ ਕੇ, ਉਹ ਉਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਅਟੁੱਟ ਹਿੱਸਾ ਬਣਿਆ ਜਿਸਨੇ ਗੱਦਾਰਾਂ ਅਤੇ ਜ਼ਾਲਮਾਂ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਣ ਤੋਂ ਇਨਕਾਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਦਗੀ, ਸ਼ਰਧਾ, ਅਤੇ ਸੰਪੂਰਨ ਸਮਰਪਣ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸੁਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਉਸਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ, ਉਸਦੇ ਗੁਰੂ ਭਾਈ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਦੀਪਾ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਮਹਜ਼ਲ 12 ਦਿਨਾਂ ਬਾਅਦ, ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸਿਲਸਿਲੇ ਦੀ ਕੜੀ ਹੈ ਜੋ ਦੱਸਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਜੁਲਮ ਦੀ ਤਾਕਤ ਸੱਚੇ ਵੀਰਾਂ ਦੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਤੋੜ ਸਕਦੀ। ਉਹ ਅੱਜ ਸਾਡੇ ਵਿੱਚ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਪਰ ਉਸਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ, ਉਸਦਾ ਸਾਹਸ, ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਕੌਮ ਲਈ ਮੁਹੱਬਤ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਹਵਾ ਵਿੱਚ, ਇਸ ਦੀ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ, ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਸਿਰ ਚੁੱਕ ਕੇ ਜੀਣ ਵਾਲੇ ਨੌਜਵਾਨ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜਿੰਦਾ ਹੈ। Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ – ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਚੌਕੀਦਾਰੀ ਕਰਦਾ ਇੱਕ ਅਮਰ ਜੋਤ, ਸਦਾ-ਸਦਾ ਲਈ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Surjit Singh Sandhu ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ:(1962–1990)
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQs)
- ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਦਾ ਜਨਮ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ਸੀ?
Bhai Shinder Singh ਰਾਜੂ ਦਾ ਜਨਮ 1968 ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਜਲੰਧਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਜੱਜਾ ਖੁਰਦ ਵਿੱਚ, ਸਰਦਾਰ ਪੱਖਰ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ ਸੀ। - ਉਹ ‘ਭਾਈ’ ਕਿਉਂ ਕਹਾਉਣ ਲੱਗਾ?
ਉਹ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪਾਠ ਕਰਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਝੁਕਾਅ ਅਤੇ ਸ਼ਰਧਾਲੂ ਸੁਭਾਅ ਕਾਰਨ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਨਮਾਨ ਵਜੋਂ “ਭਾਈ” ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਕਹਿ ਕੇ ਬੁਲਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। - ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਿਹੜੇ ਮੁੱਖ ਜੁੱਝਾਰੂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ?
ਉਸਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਗੱਦਾਰਾਂ ਜਿਵੇਂ ਸਰਵਣ ਚੀਮਾ, ਤੀਰਥ ਰਾਮ (ਬਰਾਪਿੰਡ), ਅਪ੍ਰਾ ਪਿੰਡ ਦੇ ਮਿੱਲ ਮਾਲਕ, ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਮੁਖਬਰਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਨੇ ਸ਼ਾਹਪੁਰ ਦੇ ਅਮੀਰ ਚੰਦ ਦੇ ਭਰਾ ਨੂੰ, ਜਿਸਨੇ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿੱਟੂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਕੀਤੀ ਸੀ, ਮਾਰ ਕੇ ਬਦਲਾ ਲਿਆ। - ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ?
ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ 24 ਦਸੰਬਰ 1992 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਡਿਆਲਪੁਰ ਨੇੜੇ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਚੈਕਪੋਸਟ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਮੁਕਾਬਲੇ (ਐਨਕਾਉਂਟਰ) ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ। ਉਹ ਉਸ ਵੇਲੇ ਆਪਣੇ ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਨਾਲ ਸਕੂਟਰ ‘ਤੇ ਸਫ਼ਰ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। - DSP ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਕੌਣ ਸੀ ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਕੀ ਰੋਲ ਸੀ?
ਕਮਲਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ ਫਿਲੌਰ ਦਾ DSP ਸੀ। ਉਸਨੇ ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਗਲਤ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਦੋਵੇਂ ਜੁੱਝਾਰੂ ਮਾਰੇ ਗਏ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਸੱਚ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਢਿੱਲੋਂ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਫਿਲੌਰ ਅਤੇ ਨਵਾਂਸ਼ਹਿਰ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਕਈ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਸ਼ਹਾਦਤਾਂ ਸਨ, ਜਿਸ ਕਾਰਨ ਉਸਨੂੰ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਤੋਂ DSP ਅਤੇ ਫਿਰ SP ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ।
#SikhMartyr #PunjabHistory #KhalistanStruggle #BhaiShinderSinghRaju #TruthOf1984 #JusticeForPunjab #NeverForgetJune84
ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ!
ਇਸ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਦੀ ਅਮਰ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਹੋਰਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਾਥ ਦਿਓ। ਜੇਕਰ ਭਾਈ ਸ਼ਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਰਾਜੂ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਤੁਹਾਡੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਈ ਹੈ, ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਲਾਈਕ, ਸ਼ੇਅਰ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣ ਲਈ “ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ Facebook Page “ ਨੂੰ ਫੋਲੋ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ। ਆਓ ਮਿਲ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੀਰਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈਏ! 🙏 ਸਤਿਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ!
