Sada Punjab: ਵੰਡ ਤੋਂ ਜੰਗ ਤੱਕ – ਦਿਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀਵਾਰਾਂ ਤੇ ਪੂਲ

Sada Punjab: ਵੰਡ ਤੋਂ ਜੰਗ ਤੱਕ – ਦਿਲਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦੀਵਾਰਾਂ ਤੇ ਪੂਲ1947 ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 2025 ਦੀ ਜੰਗ ਤੱਕ, ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ (sada punjab) ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਦਰਦ, ਵਿਰਾਸਤ, ਤੇ ਪਿਆਰ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ? ਪੜ੍ਹੋ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀਆਂ ਇਮੋਸ਼ਨਲ ਕਹਾਣੀਆਂ, ਵਿੱਛੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮਿਲਾਪ, ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦੀ ਅਹਿਮੀਅਤ ਅਤੇ ਅਮਨ ਲਈ ਉਮੀਦ। ਪੰਜਾਬੀਅਤ, ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਤੇ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮਿਸਾਲ

ਭੂਮਿਕਾ: Sada Punjab

1947 ਦੀ ਵੰਡ ਸਿਰਫ਼ ਭੂਗੋਲਿਕ ਹੱਦਾਂ ਦੀ ਤਕਸੀਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਇਹ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਉੱਤੇ ਲੱਗਾ ਗਹਿਰਾ ਜ਼ਖ਼ਮ ਸੀ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ – ਚਾਹੇ ਉਹ ਹਿੰਦੂ, ਸਿੱਖ ਜਾਂ ਮੁਸਲਮਾਨ ਸਨ – ਆਪਣੇ ਘਰ, ਰਿਸ਼ਤੇ, ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਸਭਿਆਚਾਰ ਤੋਂ ਵੱਖ ਹੋ ਗਏ। ਅੱਜ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿਚ ਅਚਾਨਕ ਜੰਗ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਬਣਿਆ ਅਤੇ ਕੁਝ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀਜ਼ਫ਼ਾਇਰ ਹੋ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਰਦ ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਹੀ ਸਹਿੰਣਿਆ।
ਇਸ ਲੇਖ(Sada Punjab) ਵਿਚ ਅਸੀਂ 1947 ਤੋਂ 2025 ਤੱਕ ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ (Sada Punjab) ਦੀ ਕਹਾਣੀ, ਉਸਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ, ਤੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਪਿਆਰ ਭਰੀਆਂ ਮਿਸਾਲਾਂ ਨੂੰ ਰੋਸ਼ਨ ਕਰਾਂਗੇ।

ਵੰਡ ਦਾ ਦਰਦ: ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਬਦਲ ਗਈ

(Sada Punjab)1947 ਵਿੱਚ ਜਦ ਅੰਗਰੇਜ਼ ਭਾਰਤ ਛੱਡ ਕੇ ਗਏ, ਪੰਜਾਬ ਦੋ ਹਿੱਸਿਆਂ ਵਿੱਚ ਵੰਡ ਗਿਆ – ਇੱਕ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ, ਦੂਜਾ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ। ਲਗਭਗ 1.2 ਕਰੋੜ ਲੋਕ ਰਿਫਿਊਜੀ ਬਣ ਗਏ, 5 ਲੱਖ ਤੋਂ 10 ਲੱਖ ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ। ਲੱਖਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਛੜ ਗਏ, ਪਿੰਡ ਉਜੜ ਗਏ, ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਤਬਾਹ ਹੋ ਗਈ।
“ਵੰਡ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਜ਼ਮੀਨ ਨਹੀਂ, ਦਿਲ ਵੀ ਵੰਡ ਦਿੱਤੇ।” – ਇੱਕ ਬਜ਼ੁਰਗ ਪੰਜਾਬੀ: Sada Punjab

ਅੱਜ ਵੀ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੇ ਪਿੰਡ, ਬਚਪਨ ਦੀਆਂ ਗਲੀਆਂ ਅਤੇ ਵਿੱਛੜੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਦਰਦ ਪੀੜੀਆਂ ਤੋਂ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਸਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ।

ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ‘ਪੰਜਾਬੀਅਤ’ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ

ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਸ਼ਾ ਜਾਂ ਪਹਿਨਾਵੇ ਦਾ ਨਾਂ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਸਾਂਝੀ ਸਭਿਆਚਾਰ, ਮਿਲਾਪ, ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਹੈ। ਵੰਡ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਅੱਜ ਵੀ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀਆਂ ਫਿਲਮਾਂ, ਗੀਤਾਂ, ਸਾਹਿਤ ਅਤੇ ਖਾਣ-ਪੀਣ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਲੱਭਦੇ ਹਨ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਮਰੀਅਮ ਨਵਾਜ਼ ਸ਼ਰੀਫ਼ ਨੇ ਵੀ ਕਿਹਾ:
“ਤੁਸੀਂ ਭਾਰਤ ਤੋਂ ਹੋ, ਮੈਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਤੋਂ, ਪਰ ਅਸੀਂ ਦੋਵੇਂ ਅਸਲੀ ਪੰਜਾਬੀ ਹਾਂ। ਪੰਜਾਬ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਵੱਸਦਾ ਹੈ।”

ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਕਲਾਕਾਰ, ਲੇਖਕ, ਤੇ ਆਮ ਲੋਕ ਲਗਾਤਾਰ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬੀ ਫਿਲਮਾਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਹਨ, ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀਆਂ ਪੰਜਾਬੀ ਕਵਿਤਾਵਾਂ, ਕਹਾਣੀਆਂ, ਤੇ ਲੋਕਗੀਤ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸੁਣੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।

ਵਿੱਛੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਵਾਲੇ ਫ਼ਰਿਸ਼ਤੇ

ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਲੱਖਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਛੜ ਗਏ ਸਨ। ਪਰ ਪਿਛਲੇ ਕੁਝ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਕੁਝ ਜੰਬਾਜ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਛੜੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਨੂੰ ਫਿਰ ਜੋੜਨ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁੱਕਿਆ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ ਅਤੇ ਉਹਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ‘Punjabi Lehar’ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਸੈਂਕੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ 70-75 ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਮਿਲਾਇਆ ਗਿਆ।

• ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ ਖੁਦ ਵੰਡ ਦੇ ਪੀੜਤ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਹਨ। ਉਹਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਗਿਆ ਸੀ।
• ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲਵਲੀ ਸਿੰਘ (ਨਨਕਾਣਾ ਸਾਹਿਬ, ਪਾਕਿਸਤਾਨ) ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ 1,000 ਤੋਂ ਵੱਧ partition stories ਡੌਕਯੂਮੈਂਟ ਕੀਤੀਆਂ।
• ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਚੈਨਲ ਨੇ 6 ਲੱਖ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬਰ ਬਣਾਏ ਹਨ, ਤੇ ਉਹ ਲਗਾਤਾਰ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ।
• ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਉਪਲਬਧੀ – ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਖੁਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਸੰਭਵ ਹੋਈ।
“ਵਿੱਛੜੇ ਹੋਏ ਆਪਣੇ ਨੂੰ ਮਿਲਾਉਣ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਕੋਈ ਪੁੰਨ ਨਹੀਂ।” – ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ: #Sada Punjab

ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ: ਅਮਨ ਦਾ ਪੂਲ

2019 ਵਿੱਚ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਕੋਰੀਡੋਰ ਖੁਲਿਆ – ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਰਸਤਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਮਨ ਅਤੇ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ। ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਮਿਲ ਕੇ ਇਹ ਕੋਰੀਡੋਰ ਖੁਲਵਾਇਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿੱਖ ਯਾਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਵੀਜ਼ੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਮਿਲਿਆ।
• ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਨੇ ਵਿੱਛੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ।
• ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਫਿਰ ਜੀਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਖੁਲਿਆ।
• ਇਹ ਵਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਦ ਲੋਕ ਚਾਹੁਣ, ਤਾਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਵੀ ਝੁਕ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।

2025 ਦੀ ਜੰਗ: ਫਿਰ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਪੀੜਾ

ਮਈ 2025 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਅਚਾਨਕ ਚਾਰ ਦਿਨ ਦੀ ਜੰਗ ਛਿੜ ਗਈ। ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਡਰੋਨ ਹਮਲੇ, ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਤੇ ਭਾਰੀ ਤਣਾਅ। ਪਰ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹੋਇਆ – ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਡਰ, ਵਿਸਥਾਪਨ, ਤੇ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ।
• ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਜੰਗ ਦੇ ਵਿਰੋਧੀ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਮਨ ਲਈ ਅਰਦਾਸ ਕੀਤੀ, ਤੇ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਵੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਉਠਾਈ।
• ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਅਮਨ ਦੀ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੀ ਖਿੱਚ-ਤਾਣ ਤੇ ਸਰਕਾਰ ਦੀ ਸੁਸਤੀ ਕਾਰਨ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁੱਸਾ ਸੀ।
• ਸੀਜ਼ਫ਼ਾਇਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਰਾਹਤ ਦੀ ਸਾਹ ਆਈ, ਪਰ ਜੰਗ ਦੇ ਜ਼ਖ਼ਮ ਗਹਿਰੇ ਰਹਿ ਗਏ।
ਰਾਜਨੀਤੀ ਤੇ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ: ਸੱਚਾਈ ਕੀ ਹੈ?

ਹਰ ਵਾਰੀ ਜਦ ਭਾਰਤ-ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਵਧਦਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਰਾਜਨੀਤੀ ਵੀ ਗਰਮ ਹੋ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰੀ ਵੀ ਬਿਹਾਰ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਜੰਗ ਛਿੜੀ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਕਈਆਂ ਨੂੰ ਸ਼ੱਕ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਤੇ ਇਹ ਸਭ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਫਾਇਦੇ ਲਈ ਤਾਂ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ।

• ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਇਸ ਜੰਗ ਨੂੰ ‘ਹਿੰਦੂਆਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ’ ਤੇ ‘ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਰਕਾਰ’ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚੋਣੀ ਫਾਇਦਾ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਹੋਈ।
• ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਫੌਜ ਨੇ ਇਸ ਜੰਗ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਵਿਖਾਉਣ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਪਕੜ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਵਰਤਿਆ।
• ਪਰ ਆਮ ਲੋਕ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬੀ, ਇਸ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣੇ – ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਘਰ ਉਜੜੇ, ਜਾਨਾਂ ਗਈਆਂ, ਤੇ ਅਮਨ ਖਤਰੇ ਵਿੱਚ ਪੈ ਗਿਆ।

ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਮੁਹੱਬਤ: ਮਿਸਾਲਾਂ ਤੇ ਉਮੀਦ

ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਭ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਿਆਰ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਅੱਜ ਵੀ ਜਿੰਦਾ ਹੈ। ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ, ਜੈਬੀ ਹੰਜਰਾ, ਇਫਤਿਖਾਰ ਠਾਕੁਰ, ਅੰਜੁਮ ਸੁਰਾਇਆ – ਇਹ ਸਭ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਵਾਰਥ ਦੇ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਜ਼ਤ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਗਾਈਡ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਤੇ ਆਪਣੇ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਠਾਉਂਦੇ ਹਨ।
• ਜਦ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਪੰਜਾਬ ਤੋਂ ਕੋਈ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਉਹਨੂੰ ਸਿਰ-ਅੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਬਿਠਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ
• ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕ ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ, ਯੂਟਿਊਬ, ਤੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਰਾਹੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਜੁੜ ਰਹੇ ਹਨ।
• ਇਹਨਾਂ ਦੀਆਂ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ਾਂ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾਇਆ, ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਯਾਦਾਂ ਤਾਜ਼ਾ ਕੀਤੀਆਂ, ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਫਿਰ ਜਿੰਦਾ ਕੀਤਾ।

ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੀ ਦਰਾਰ: ਕੀ ਹੁਣ ਭਰੋਸਾ ਟੁੱਟ ਗਿਆ?

2025 ਦੀ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਾਰ ਆਈ ਹੈ। ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਭੜਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ। ਕੁਝ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੱਤਰਾਂ ਦੀ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਨੂੰ ਗਲਤ ਸਮਝਿਆ, ਜਦਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ – ਜਿਵੇਂ ਹਰ ਨਾਗਰਿਕ ਕਰਦਾ ਹੈ।
“ਸਾਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਦੇਸ਼ਭਗਤੀ ਉੱਤੇ ਐਤਰਾਜ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਪਰ ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।”
ਅੱਗੇ ਕੀ? Sada Punjab ਦਾ ਰਾਹ

1. ਪਿਆਰ ਤੇ ਮਿਲਾਪ ਵਧਾਓ:
   ਸਾਨੂੰ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸਭਿਆਚਾਰਕ, ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਮਿਲਾਪ ਨੂੰ ਵਧਾਵਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। Sada Punjab ਸੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ, ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ, ਤੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਵਰਗੇ ਸਾਧਨਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਲਾਭ ਲਵੋ।
2. ਨਫ਼ਰਤ ਫੈਲਾਉਣ ਵਾਲਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚੋ:
   ਜੋ ਲੋਕ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਦਰਾਰ ਪਾਉਣੀ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਪਛਾਣੋ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰੋ। ਪਿਆਰ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦਾ ਪੈਗਾਮ ਫੈਲਾਓ।
3. ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸੰਭਾਲੋ:
   ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਲੋਕ ਆਪਣੇ ਪੂਰਵਜਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ, ਲੋਕਗੀਤ, ਕਹਾਣੀਆਂ, ਤੇ ਤਿਉਹਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਮਨਾਉਣ। ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜੀਆਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਓ।
4. ਸਰਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਓ:
   ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਕਾਰਾਂ ਤੋਂ ਮੰਗ ਕਰੋ ਕਿ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਵਰਗੇ ਹੋਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਖੋਲ੍ਹਣ, ਵੀਜ਼ਾ ਨਿਯਮ ਆਸਾਨ ਕਰਨ, ਤੇ ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਠੋਸ ਕਦਮ ਚੁੱਕਣ।
5. ਅਮਨ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਕਰੋ:
   ਹਰ ਜੰਗ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਆਮ ਆਦਮੀ ਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਸਾਨੂੰ ਅਮਨ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਕਰਨੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।
   ਨਤੀਜਾ: Sada Punjab – ਦਿਲਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ
   Sada Punjab ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਇਲਾਕਾ ਨਹੀਂ, ਇਹ ਦਿਲਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਹੈ। ਵੰਡ ਨੇ ਸਾਨੂੰ ਵੱਖ ਤਾਂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਪਿਆਰ, ਵਿਰਾਸਤ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਡੋਰ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਨੂੰ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। ਜੰਗਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ-ਜਾਂਦੀਆਂ ਰਹਿਣਗੀਆਂ, ਪਰ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮੁੱਕੇਗੀ। ਸਾਨੂੰ ਮਿਲ ਕੇ ਨਫ਼ਰਤ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲੜਨਾ ਹੈ, ਪਿਆਰ ਤੇ ਅਮਨ ਦਾ ਚਿਰਾਗ ਜਗਾਉਣਾ ਹੈ।

You May Also Like…. Mai Bhago: ਮੁਗਲਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਣ ਵਾਲੀ ਸਿੱਖ ਵੀਰਾਂਗਨਾ

ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਂਦੇ ਸਵਾਲ (FAQs)

1. ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੋਵੇਂ ਪੰਜਾਬਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ ਤੇ ਕਿਹੜੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਬਚੇ ਰਹੇ?
   ਜਵਾਬ:
   ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਛੜ ਗਏ, ਪਰ ਦਿਲਾਂ ਦੀ ਸਾਂਝ, ਪੰਜਾਬੀਅਤ, ਲੋਕ-ਸਭਿਆਚਾਰ, ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਰਾਹੀਂ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਆਰ ਤੇ ਇਨਸਾਨੀਅਤ ਦੀ ਲੜੀ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟੀ। ਕਈ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੇ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲਾਂ ਅਤੇ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਰਾਹੀਂ ਮੁੜ ਸੰਪਰਕ ਕੀਤਾ।
2. Punjabi Lehar ਅਤੇ ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ ਵਰਗੇ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ?
   ਜਵਾਬ:
   Punjabi Lehar (ਨਾਸਿਰ ਢਿੱਲੋਂ, ਲਵਲੀ ਸਿੰਘ ਆਦਿ) ਨੇ ਵੰਡ ਦੌਰਾਨ ਵਿੱਛੜੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਮੁੜ ਮਿਲਾਉਣ ਲਈ ਯੂਟਿਊਬ ਚੈਨਲ ਚਲਾਇਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਸੈਂਕੜੇ partition stories ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ, ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਨਾਲ ਮਿਲਾਇਆ ਅਤੇ ਦੋਵੇਂ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਆਰ ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਵਧਾਇਆ।
3. ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਲਈ ਕੀ ਮਹੱਤਵ ਹੈ?
   ਜਵਾਬ:
   ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਕੋਰੀਡੋਰ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਥਾਂ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਯਾਤਰੀਆਂ ਲਈ ਖੋਲ੍ਹਣ ਵਾਲਾ ਰਸਤਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਨਹੀਂ, ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ, ਭਾਈਚਾਰੇ ਤੇ ਅਮਨ ਦਾ ਪੂਲ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮੌਕਾ ਦਿੱਤਾ।
4. 2025 ਦੀ ਜੰਗ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਉੱਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕੀ ਸੀ?
   ਜਵਾਬ:
   2025 ਦੀ ਜੰਗ ਦੌਰਾਨ ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੂੰ ਜਾਨ-ਮਾਲ ਦਾ ਨੁਕਸਾਨ, ਡਰ, ਵਿਸਥਾਪਨ ਤੇ ਨਫ਼ਰਤ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪਰ ਇਸ ਜੰਗ ਨੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਾਰ ਵੀ ਪਾਈ, ਪਰ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਅਮਨ ਤੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਉੱਚੀ ਕੀਤੀ।
5. ਅੱਗੇ Sada Punjab ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਕੀ ਹੈ?
   ਜਵਾਬ:
   ਅੱਜ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਲੋੜ ਹੈ – ਦੋਵੇਂ ਪਾਸਿਆਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪਿਆਰ, ਸਾਂਝੀ ਵਿਰਾਸਤ ਤੇ ਅਮਨ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣਾ; ਨਫ਼ਰਤ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣਾ; ਤੇ ਸਰਕਾਰਾਂ ਉੱਤੇ ਦਬਾਅ ਬਣਾਉਣਾ ਕਿ ਹੋਰ ਰਾਹ ਖੋਲ੍ਹੇ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਜੋ ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ ਸਦਾ ਇਕੱਠਾ ਰਹੇ।

“ਸਾਡਾ ਪੰਜਾਬ – ਸਦਾ ਅਮਨ, ਸਦਾ ਪਿਆਰ, ਸਦਾ ਇਕਤਾ।” # Sada Punjab