Bhai Bhupinder Singh Gondpur 1960 ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੂਰਮਾ ਜਨਮਿਆ ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋਣਾ ਸੀ।
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਜਨਮ ਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ: Bhai Bhupinder Singh
ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਜਨਮ
1960 ਦੇ ਸਾਲ ਵਿੱਚ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੂਰਮਾ ਜਨਮਿਆ ਜਿਸਦਾ ਨਾਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅੱਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਹੋਣਾ ਸੀ। ਸ਼ਹੀਦ Bhai Bhupinder Singh ਦਾ ਜਨਮ ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਤਰਸੇਮ ਕੌਰ ਦੀ ਕੁੱਖੋਂ ਹੋਇਆ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਛੇ ਸੰਤਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਚੌਥੇ ਨੰਬਰ ‘ਤੇ ਸਨ: ਵੱਡੀ ਭੈਣ ਬੀਬੀ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ, ਫਿਰ ਬੀਬੀ ਕਸ਼ਮੀਰ ਕੌਰ, ਵੱਡਾ ਭਰਾ ਭਾਈ ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ, ਫਿਰ ਆਪ ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਭਾਈ ਸਤਨਾਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੀ ਭੈਣ ਬੀਬੀ ਅਵਤਾਰ ਕੌਰ। ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੀ ਧਰਤੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਨਾਲ ਆਪਣਾ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਸਿੱਖਿਆ ਤੇ ਸੰਵਾਰਨ
Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਪੰਜਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਪੜ੍ਹਾਈ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿਤਾ ਦੇ ਨਾਲ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਹੱਥ ਵਟਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸਦਾ ਸਰੀਰ ਗੱਠੀਲਾ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਕਠੋਰ ਮੇਹਨਤ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਲਈ। ਪਰ ਇਸ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ, ਉਹ ਆਪਣੇ ਗੁਰਸਿੱਖ ਜੀਵਨ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਉਹ ਨਿਤਨੇਮ ਦਾ ਪੱਕਾ ਸੀ, ਗੁਰਬਾਣੀ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਲਗਾਅ ਰੱਖਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸੇ ਕਾਰਨ ਪੂਰੇ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਬਹੁਤ ਆਦਰ-ਸਨਮਾਨ ਸੀ। ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੇ ਬੁਜ਼ੁਰਗ ਅੱਜ ਵੀ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸੀ ਜੋ ਉਸਦੀ ਅੰਦਰਲੀ ਰੂਹਾਨੀਅਤ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦੀ ਸੀ।
ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਕਦਮ: ਸੰਤ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
ਜਦੋਂ ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਲਪੇਟ ਵਿੱਚ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ, ਤਾਂ Bhai Bhupinder Singh ਦਾ ਦਿਲ ਵੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਨਾਲ ਧੜਕਣ ਲੱਗਾ। ਸੰਤ ਜੀ ਦੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਪੁਨਰਜਾਗਰਣ ਬਾਰੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ, ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਦੀ ਮਹਿਮਾ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਚੇਤਨਾ ਦੇ ਸੁਨੇਹਿਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਡੂੰਘੇ ਤੱਕ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੇਠ ਆ ਕੇ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਦਾ ਦਾਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਅਨੁਸਾਰ ਢਾਲਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ।
ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਮੂਲੀਅਤ
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਵਿੱਚ ਸਰਗਰਮ ਹਿੱਸਾ ਲੈਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਆਵਾਜ਼ ਉਠਾਉਂਦਾ, ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀਆਂ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿੰਦਾ, ਅਤੇ ਸੰਗਤਾਂ ਨੂੰ ਜਾਗ੍ਰਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪਿੰਡ-ਪਿੰਡ ਘੁੰਮਦਾ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਦਾ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਸੱਚਾਈ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਕ ਸੰਘਰਸ਼ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਹੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਉਸਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਮ੍ਹਾ ਜਗ ਰਹੀ ਸੀ ਜੋ ਹੋਰ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਰਾਹ ਦਿਖਾ ਰਹੀ ਸੀ।
ਜੂਨ 1984 ਦਾ ਸਦਮਾ: ਦਿਲ ਦੀ ਧੜਕਣ ਰੁਕਣ ਦਾ ਪਲ
ਸ਼੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ
ਜੂਨ 1984 ਦਾ ਕਾਲਾ ਦਿਨ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜਾਂ ਨੇ ਸ਼੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ Bhai Bhupinder Singh ਦੇ ਦਿਲ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਮਿੱਟ ਜ਼ਖ਼ਮ ਦਿੱਤਾ। ਉਹ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅਪਮਾਨ ਅਤੇ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਗੋਂਦਪੁਰ ਦੇ ਵਸਨੀਕ ਯਾਦ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਦਿਨਾਂ ਤੱਕ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਬੈਠਾ ਰਹਿੰਦਾ, ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚਿਆ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੇ ਚਿਹਰੇ ‘ਤੇ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਉਦਾਸੀ ਛਾ ਗਈ ਸੀ ਜੋ ਕਿਸੇ ਨੇ ਵੀ ਪਹਿਲਾਂ ਨਹੀਂ ਵੇਖੀ ਸੀ। ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਧਾਰਮਿਕ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੇਇੱਜ਼ਤੀ ਨੇ ਉਸਦੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ।
ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤਾਪ ਤੋਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਰਾਹ
ਇਸ ਸਦਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, Bhai Bhupinder Singh ਡੂੰਘੇ ਮਾਨਸਿਕ ਸੰਤਾਪ ਵਿੱਚ ਡੁੱਬ ਗਿਆ। ਉਹ ਸਵਾਲ ਕਰਦਾ: “ਕੀ ਸਾਡੀ ਆਸਥਾ, ਸਾਡੇ ਗੌਰਵ ਦੀ ਕੋਈ ਕੀਮਤ ਨਹੀਂ? ਕੀ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਦੇਸ਼ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਸਾਨੂੰ ਇੰਨਾ ਤੁੱਛ ਸਮਝਦੀ ਹੈ?” ਇਹੀ ਉਹ ਮੋੜ ਸੀ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਰਾਹ ਹੁਣ ਬੰਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਇਸ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਨੇ ਹੀ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰਲੇ ਸੂਰਮੇ ਨੂੰ ਜਗਾਇਆ, ਅਤੇ ਉਸਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਹੁਣ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਹੀ ਇਕਲੌਤਾ ਰਾਹ ਹੈ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜਾਅ: ਜੰਗ ਦਾ ਐਲਾਨ
ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ
1984 ਦੀ ਤਬਾਹੀ ਤੋਂ ਕੁੱਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਦੋ ਮੁੱਖ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ – ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਕੌਲਗੜ੍ਹ – ਨਾਲ ਹੋਈ। ਇਹ ਮੁਲਾਕਾਤ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਨਿਰਣਾਇਕ ਮੋੜ ਸਾਬਤ ਹੋਈ। ਭਾਈ ਬਿਹਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਕੌਲਗੜ੍ਹ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਸਮਝਾਇਆ ਕਿ ਹੁਣ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਸਸਤਰ ਸੰਘਰਸ਼ ਹੀ ਇਕਲੌਤਾ ਰਾਹ ਬਚਿਆ ਹੈ। ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰਤਵ ਹੇਠ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦੇ ਹੋਏ।
ਜੰਡੋਲੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਠਿਕਾਣਾ
ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਦੇਣ ਲਈ, ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਪਿੰਡ ਜੰਡੋਲੀ (ਚੱਬੇਵਾਲ ਦੇ ਨੇੜੇ) ਵਿੱਚ 10 ਕਿੱਲੇ ਜ਼ਮੀਨ ਠੇਕੇ ‘ਤੇ ਲਈ। ਬਾਹਰੀ ਦੁਨੀਆ ਲਈ, ਉਹ ਇੱਥੇ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਕਰਕੇ ਆਮ ਕਿਸਾਨ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਜੀ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਪਰ ਅਸਲੀਅਤ ਵਿੱਚ, ਜੰਡੋਲੀ ਦਾ ਇਹ ਇਲਾਕਾ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਪਨਾਹਗਾਹ ਵਜੋਂ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਭਿੰਡਾ ਨੇ ਇਸ ਥਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਗੁਪਤ ਕੇਂਦਰ ਵਜੋਂ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਆ ਕੇ ਠਹਿਰਦੇ, ਯੋਜਨਾਵਾਂ ਬਣਾਉਂਦੇ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਕਰਦੇ।
ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ: ਸਰੀਰ, ਮਨ ਅਤੇ ਧਨ ਨਾਲ ਸਮਰਪਣ
ਤਿੰਨ-ਪੱਖੀ ਸੇਵਾ
ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਪੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਵੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ:
- ਸਰੀਰਕ ਸੇਵਾ:
ਉਹ ਜੰਡੋਲੀ ਦੇ ਠਿਕਾਣੇ ‘ਤੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਲਈ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਰਿਹਾਇਸ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕਰਦਾ। ਉਹ ਖ਼ੁਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਲਈ ਪਹਿਰਾ ਦਿੰਦਾ ਅਤੇ ਜ਼ਰੂਰਤ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਮੁਕਾਬਲੇ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਵੀ ਹੁੰਦਾ। ਉਸਦੀ ਸਥਾਨਕ ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਇਸ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸੀ। - ਆਰਥਿਕ ਸਹਾਇਤਾ:
ਆਪਣੀ ਖੇਤੀ ਦੀ ਕਮਾਈ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਉਹ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਭੋਜਨ, ਕੱਪੜੇ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਬੰਧ ਲਈ ਖਰਚ ਕਰਦਾ। ਉਸਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ‘ਤੇ ਉਗਾਏ ਗਏ ਅਨਾਜ ਨਾਲ ਹੀ ਬਹੁਤੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਗੁਜ਼ਾਰਾ ਚੱਲਦਾ। - ਬੁੱਧੀਮਤੀ ਯੋਜਨਾਬੰਦੀ:
ਉਹ ਗੁਪਤ ਸੰਚਾਰ, ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਆਵਾਜਾਈ ਮਾਰਗਾਂ ਅਤੇ ਸੂਚਨਾ ਵੰਡ ਦਾ ਇੱਕ ਮਾਹਰ ਨੈੱਟਵਰਕ ਵਿਕਸਿਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਕ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਸੂਝਵਾਨ ਸੁਭਾਅ ਨੇ ਇਸ ਕੰਮ ਵਿੱਚ ਖਾਸ ਮਦਦ ਕੀਤੀ।
ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਸਮਰਥਨ
ਭਾਈ ਭਿੰਡਾ ਨੇ ਜੰਡੋਲੀ ਅਤੇ ਆਸ-ਪਾਸ ਦੇ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਸੰਘਰਸ਼ ਲਈ ਹਮਦਰਦੀ ਪੈਦਾ ਕੀਤੀ। ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਉਸਦੇ ਨੈੱਟਵਰਕ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣੇ, ਜੋ ਖਾਣਾ, ਜਾਣਕਾਰੀ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਪ੍ਰਦਾਨ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦਗਾਰ ਸਨ। ਇਹ ਗੁਪਤ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਹੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੀ ਸਫਲਤਾ ਦਾ ਰਾਜ਼ ਸੀ।
ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਦਮਨ: ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਅਡੋਲਤਾ
ਨਿਗਰਾਨੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ
1986-87 ਤੱਕ, ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ Bhai Bhupinder Singh ਦੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਬਾਰੇ ਸੂਝ ਹੋ ਗਈ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਨਿਯਮਿਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰਨਾ, ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਦੇਣਾ ਅਤੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਲੈਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਕਈ ਵਾਰ ਉਸਨੂੰ ਦਿਨਾਂ ਲਈ ਕਸਟਡੀ ਵਿੱਚ ਰੱਖਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਜਿੱਥੇ ਐੱਸ.ਐੱਚ.ਓ. ਛਾਜੂ ਰਾਮ ਵਰਗੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਉਸ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਦੇ ਪਹਾੜ ਤੋੜਦੇ।
ਅਡੋਲ ਰਹਿਣ ਦੀ ਮਿਸਾਲ
ਪਰ Bhai Bhupinder Singh ਇੱਕ ਅਡੋਲ ਚਟਾਨ ਵਾਂਗ ਖੜ੍ਹਾ ਰਿਹਾ। ਪੁਲਿਸ ਦੀਆਂ ਯਾਤਨਾਵਾਂ, ਧਮਕੀਆਂ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਦੇ ਡਰਾਵਿਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਉਸਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਉਸਦਾ ਜਵਾਬ ਹਮੇਸ਼ਾ ਇੱਕੋ ਹੀ ਹੁੰਦਾ: “ਮੈਂ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਕਿਸਾਨ ਹਾਂ, ਮੈਨੂੰ ਕੁੱਝ ਨਹੀਂ ਪਤਾ।” ਇਸ ਅਡੋਲਤਾ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਹੋਰ ਵੀ ਗੁੱਸੇ ਵਿੱਚ ਭਰ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਵਿੱਚ ਉਸਦਾ ਸਨਮਾਨ ਹੋਰ ਵਧ ਗਿਆ।
28 ਅਕਤੂਬਰ 1988: ਅਮਰ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਦਿਨ
ਜੰਡੋਲੀ ਕੈਂਪ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ
28 ਅਕਤੂਬਰ 1988 ਦੀ ਸਵੇਰ ਨੂੰ, ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਅਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਹੋਰ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਜੰਡੋਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਆਪਣੇ ਗੁਪਤ ਕੈਂਪ ‘ਤੇ ਆਰਾਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ। ਇੱਕ ਮੁਖ਼ਬਰ (ਕੈਟ) ਨੇ ਇਸ ਟਿਕਾਣੇ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਦੇ ਦਿੱਤੀ, ਜਿਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ. ਦੀਆਂ ਭਾਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਸੈਂਕੜੇ ਜਵਾਨ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਹੋ ਕੇ, ਧੀਮੇ-ਧੀਮੇ ਉਸ ਘਰ ਵੱਲ ਵਧਣ ਲੱਗੇ, ਜਿੱਥੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਠਹਿਰੇ ਹੋਏ ਸਨ।
Bhai Bhupinder Singh ਦੀ ਰਣਨੀਤੀ
ਜਦੋਂ Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇਖੀ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਤੁਰੰਤ ਇੱਕ ਬੁੱਧੀਮਤੀ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣਾਈ:
- ਉਸਨੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਪਿਛਲੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਰਾਹੀਂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਦਾ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕੀਤਾ।
- ਖੁਦ ਸਾਹਮਣੇ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਤੋਂ ਭਾਰੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਤਾਂ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚ ਸਕੇ।
- ਉਸਨੇ ਜਾਣ-ਬੁੱਝ ਕੇ ਉੱਚੀਆਂ ਆਵਾਜ਼ਾਂ ਕੱਢੀਆਂ ਅਤੇ ਗੋਲੀਆਂ ਚਲਾਈਆਂ ਤਾਂ ਜੋ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਲੱਗੇ ਕਿ ਸਾਰੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਇਸੇ ਪਾਸੇ ਹਨ।
ਇੱਕਲੇ ਦੀ ਲੜਾਈ
ਇਸ ਯੁਕਤੀ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐਫ. ਦੇ ਜਵਾਨ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ Bhai Bhupinder Singh ਵੱਲ ਵਧਣ ਲੱਗੇ, ਜਦੋਂਕਿ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਅਤੇ ਹੋਰ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਪਿਛਲੇ ਰਸਤੇ ਨਾਲ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਬਾਹਰ ਨਿਕਲਣ ਵਿੱਚ ਕਾਮਯਾਬ ਹੋ ਗਏ। Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਇੱਕੱਲੇ ਹੀ ਭਾਰੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕੀਤਾ, ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਉਲਝਾਈ ਰੱਖਿਆ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਕੀਮਤੀ ਸਮੇਂ ਖਰੀਦਿਆ।
ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਪਲ
ਜਦੋਂ Bhai Bhupinder Singh ਦੀਆਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋ ਗਈਆਂ, ਤਾਂ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਹਥਿਆਰ ਸੁੱਟਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਖਾਕੀ ਵਰਦੀ ਵਾਲੇ ਦਰਿੰਦਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ‘ਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਲਾਠੀਆਂ ਅਤੇ ਰਾਈਫਲਾਂ ਦੇ ਕੁੰਡੇ ਮਾਰੇ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਹਮਲੇ ਦੌਰਾਨ, ਉਸਦਾ ਸਰੀਰ ਇੰਨਾ ਕੁਚਲਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਕਿ ਉਸਨੂੰ ਪਛਾਣਨਾ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੂੰ “ਐਂਕਾਊਂਟਰ” ਦੱਸ ਕੇ ਰਪਟ ਕੀਤੀ, ਪਰ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਅਸਲੀਅਤ ਦਾ ਪਤਾ ਸੀ।
ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ: ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਜੀਉਂਦਾ ਨਾਮ
ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੰਦੇਸ਼
Bhai Bhupinder Singh ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਗੋਂਦਪੁਰ ਅਤੇ ਜੰਡੋਲੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਉਸਦੀ ਮਾਂ, ਮਾਤਾ ਤਰਸੇਮ ਕੌਰ, ਨੇ ਆਪਣੇ ਪੁੱਤਰ ਦੀ ਲਾਸ਼ ਨੂੰ ਵੇਖ ਕੇ ਵਿਰਲਾਪ ਕੀਤਾ: “ਮੇਰਾ ਸਪੁੱਤਰ ਕਦੇ ਵੀ ਅੱਤਵਾਦੀ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਹ ਤਾਂ ਸਿਰਫ਼ ਆਪਣੀ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਦੀ ਆਨ ਲਈ ਲੜਿਆ ਸੀ!” ਪਰ ਇਸ ਦੁੱਖ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਸ ਗੱਲ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਸੀ ਕਿ Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਜੋ ਸਚਾਈ, ਸਾਥੀਪਨ ਅਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਗਠਕ ਵੀ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਬੁੱਧੀਮੱਤਾ ਨਾਲ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ। ਉਸਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ੁਲਮ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਹੈ, ਅਤੇ ਕਦੇ-ਕਦਾਈਂ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣ ਦੀ ਕੀਮਤ ਜਾਨ ਵੀ ਅਦਾ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ: ਅਣਖ ਦੀ ਜਵਾਲਾ, ਅਮਰ ਬਲੀਦਾਨ
ਸ਼ਹੀਦ Bhai Bhupinder Singh ਦੀ ਜੀਵਨ ਗਾਥਾ ਕੋਈ ਆਮ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੂਰਮੇ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਹੈ ਜਿਸਨੇ ਆਪਣੀ ਸਾਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜੇਹੇ ਮਕਸਦ ਲਈ ਵਾਰ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਉਸਦੇ ਦਿਲ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਨੇੜੇ ਸੀ – ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਆਨ, ਬਾਨ ਅਤੇ ਸ਼ਾਨ। 28 ਅਕਤੂਬਰ 1988 ਦਾ ਦਿਨ ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਜੰਡੋਲੀ ਦੀ ਧਰਤੀ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਲਹੂ ਵਹਾਇਆ, ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਮੌਤ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਮਰ ਜਵਾਲਾ ਦਾ ਜਨਮ ਸੀ।
ਉਸਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਸੱਚੇ ਸੂਰਮੇ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਮਰਦੇ, ਉਹ ਤਾਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਫ਼ਿਆਂ ‘ਤੇ ਸਦਾ-ਸਦਾ ਲਈ ਅੰਕਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।” ਉਸਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਅੱਜ ਵੀ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਰਾਹ ਦਰਸ਼ਕ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ, ਸਾਥੀਪਨ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇ ਜਜ਼ਬਿਆਂ ਨਾਲ ਹੀ ਜ਼ੁਲਮ ਦੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਨੂੰ ਝੁਕਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। Bhai Bhupinder Singh ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੀਉਂਦਾ ਰਹੇਗਾ!
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: Shaheed Bhai Joginder Singh Jindu: ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦਾ ਸੂਰਮਾ
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQs)
- ਭਾਈ ਭੁਪਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਾ ਦਾ ਜਨਮ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ?
Bhai Bhupinder Singh ਦਾ ਜਨਮ 1960 ਵਿੱਚ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਪਿੰਡ ਗੋਂਦਪੁਰ ਵਿੱਚ ਸਰਦਾਰ ਪ੍ਰੀਤਮ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਤਰਸੇਮ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਚੌਥੀ ਸੰਤਾਨ ਸਨ।
- ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਜੁੜੇ?
ਜੂਨ 1984 ਦੇ ਸਦਮੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਕੌਲਗੜ੍ਹ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੇਤ੍ਰਤਵ ਹੇਠ ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਗੁਪਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਏ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਜੰਡੋਲੀ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਠਿਕਾਣਾ ਵਿਕਸਿਤ ਕੀਤਾ।
- ਜੰਡੋਲੀ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਭਿੰਡਾ ਨੇ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪਾਈ?
28 ਅਕਤੂਬਰ 1988 ਨੂੰ, ਇੱਕ ਮੁਖ਼ਬਰ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ‘ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਜੰਡੋਲੀ ਦੇ ਕੈਂਪ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। Bhai Bhupinder Singh ਨੇ ਸਾਹਮਣੇ ਤੋਂ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਰਕੇ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਿਹਾਲਾ ਸਮੇਤ ਹੋਰ ਝੁਝਾਰੂ ਸੁਰੱਖਿਅਤ ਨਿਕਲ ਗਏ। ਗੋਲੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕੁੱਟ-ਕੁੱਟ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
- ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ?
ਪੁਲਿਸ ਨੇ Bhai Bhupinder Singh ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਹਾਇਕ ਸਮਝਿਆ, ਜੋ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਠਿਕਾਣਾ, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਸਦੀ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ, ਉਹਨਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਮਿਲਣ ਕਾਰਨ ਪੁਲਿਸ ਉਹਨਾਂ ‘ਤੇ ਹੋਰ ਗੁੱਸੇ ਸੀ।
- ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਕੀ ਹੈ?
Bhai Bhupinder Singh ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਸਾਨੂੰ ਸਾਥੀਪਨ, ਦ੍ਰਿੜ੍ਹਤਾ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਜੋ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ “ਸੱਚੀ ਬਹਾਦਰੀ ਕਦੇ ਵੀ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕਰਦੀ।”
#ShaheedBhaiBhupinderSinghBhinda #KhalistanCommandoForce #SikhMartyrs #PunjabHistory #1984SikhGenocide #SikhStruggle #PunjabiHeroes #NeverForget1984
ਕੀਤੀ ਗਈ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਪਸੰਦ ਆਈ? 🙏
ਸਾਡੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰੱਖਣ ਵਿੱਚ ਸਾਡਾ ਸਾਥ ਦਿਓ! ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ ਨੂੰ ਲਾਈਕ ਕਰੋ 👍, ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕਮੈਂਟਾਂ ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ 💬, ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਜਿੱਥੋਂ ਹੋ ਸਕੇ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ 📤, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਪੰਜਾਬੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਮੱਗਰੀ ਲਈ ਫਾਲੋ ਕਰੋ! ਆਓ ਮਿਲ ਕੇ ਸਾਡੇ ਸੂਰਮਿਆਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਸਾਂਭੀਏ ਅਤੇ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈਏ। ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ! ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ!
