ਪੜ੍ਹੋ Bhai Tara Singh ਵਾਂ ਦੀ ਭਾਵਪੂਰਨ ਯਾਤਰਾ—ਜਨਮ, ਸੰਘਰਸ਼, ਸ਼ਹੀਦੀ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ—ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਸੱਚਾਈ ਲਈ ਆਪਣੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ।
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!1. ਮੁਕੱਦਮਾ: ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਮਹੱਤਤਾ
ਪੰਜਾਬੀ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਫ਼ੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੰਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨਾਲ ਚਮਕਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਡੀ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੀ ਲਗਨ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਬਣੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇਕ ਅਮੂਲ ਸ਼ਹੀਦ ਹੈ Bhai Tara Singh ਵਾਂ, ਜਿਸਨੇ ਉੱਨੱਬੇਰੀ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਿਰ ਸੱਚ ਦੇ ਲਹੂ ਨਾਲ ਰੰਗਿਆ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਹਿੰਸਕ ਹਕੂਮਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜਜ਼ਬਾ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਧਰਮਕ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਵਿੱਚ ਥਿਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਤੀ।
2. ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਿਕ ਪਿਛੋਕੜ: Bhai Tara Singh
Bhai Tara Singh ਦਾ ਜਨਮ ਲਗਭਗ 1687 ਵਿੱਚ ਤਰਨਤਾਰਨ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਵਾਂ (ਜਿਸ ਨੂੰ “ਦੱਲ-ਵਾਂ” ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ) ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਭਾਈ ਗੁਰਦਾਸ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਤੋਂ ਖ਼ਾਲਸੇ ਦੀ ਪਹਿਚਾਣ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਅਮ੍ਰਿਤਸਰ ਦੇ ਮੈਦਾਨ-ਏ-ਜੰਗ (6 ਅਪ੍ਰੈਲ 1709) ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਮਣੀ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਿਦੇਸ਼ ’ਤੇ ਲੜਾਈ ਕੀਤੀ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਧਾਰਮਿਕ ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਸ਼ੱਕਤੀ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਸੀ, ਜਿਸਨੇ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਨਵੀਂ ਜਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਉੱਚੀ ਲਕਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਜਨਮ ਦਿੱਤਾ।
3. ਧਾਰਮਿਕ ਸਿਖਿਆ ਅਤੇ ਅਖੰਡ ਆਸਥਾ
Bhai Tara Singh ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਸਿਦੰਤਾਂ ਨੂੰ ਮਨ ਹੀ ਮਨ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਵੱਸਣ ਦੇ ਲਈ ਜਵਾਨੀ ਵਿੱਤੋਂ ਹੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮਹਿਕ ਅਨੁਭਵ ਕੀਤੀ। ਗੁਰੂ ਮਣੀ ਸਿੰਘ ਤੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਆਦਰਸ਼, ਕਿਰਤ-ਕਿਰਪਾਣ ‘ਤੇ ਖੜ੍ਹ ਹੋਣ ਅਤੇ ਬੀਰੀ ਸਦਾ ਖੁੱਲ੍ਹੀ ਰੱਖਣ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਆਸਥਾ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਤਖ਼ਤ-ਤਸ਼ੱਤ ਹੋਏ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਨਵਾਂ ਜੋਸ਼ ਜਗਾਉਣ ਲਈ ਮੂਲ ਸਬਬ ਬਣੀ।
4. ਵਿਦਿਆ ਅਤੇ ਯੁੱਧਕਲਾ ਦੀ ਤਿਆਰੀ
ਸਿੱਖ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਜੰਗੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨ ਨੇਤਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰਤ ਸੀ। Bhai Tara Singh ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਵਾਂ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਵਿਛੋ ਗੁਰੂ ਦੀ ਆਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਵਰਕਸ਼ਾਪਾਂ ਕਰਵਾਈਆਂ, ਜਿੱਥੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਤਲਵਾਰ, ਬਾਂਹਾਦਾ, ਅਤੇ ਗੋਦਯਾਨਾ ਦੀ ਕਲਾ ਸਿਖਾਈ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦਿਲੇਰੀ ਅਤੇ ਸਟ੍ਰੈਟਜਿਕ ਸੋਚ ਨੇ ਇਕ ਛੋਟੀ ਟੋਲੀ ਨੂੰ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਵੱਡੇ ਹਮਲਿਆਂ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਨ ਯੋਗ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ।
5. ਉਤਪੀੜਨ ਦਾ ਯੁੱਗ
ਉੱਨੱਬੇਰੀ ਸਦੀ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ, ਮੁਗਲ-ਪੰਜਾਬੀ ਹਕੂਮਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਿੱਖਾਂ ’ਤੇ ਉਤਪੀੜਨ ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਧਾ ਰਹੀਆਂ ਸਨ। ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਲੁੱਟੇ ਗਏ, ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਕੈਦ ਸੁਲਕੀਆਂ ਵਿੱਚ ਬਣ੍ਹਿਆ ਜਾਂਦਾ, ਅਤੇ ਜਿਸ ਕੋਈ ਨੇਖ-ਸ਼ੱਕਤੀ ਵਾਲਾ ਸਿੱਖ ਹੌਂਸਲੇ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦੀਆ ਹੋਂਦਾ, ਉਸ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਮਿਲਦੀ। ਇਹ ਯੁੱਗ Bhai Tara Singh ਲਈ ਸਿਰਫ ਇਕ ਜੰਗ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਈ ਜਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਮੌਤ ਦੇ ਦਰਮਿਆਨ ਦੀ ਲੜਾਈ ਬਣ ਗਿਆ।
6. ਆਸਰਾ ਤੇ ਅੰਗੂਠਾ ਕਿਲ੍ਹਾ
ਉਤਪੀੜਨ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਨਿਕਟ ਹੀ ਵੱਡੀ ਵਾਂਗ ਅੰਗੂਠਾ ਕਿਲ੍ਹਾ ਤਿਆਰ ਕੀਤਾ। ਸੂਨੀਆਂ ਬੇਰੀਆਂ ਦੇ ਢੇਰ, ਡੱਠ ਪੱਕੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰੇ ਦੇ ਆਲੇ-ਦਵਾਲੇ ਖੂਨੀ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਰਹਾਇਸ਼ ਸੀ। ਉੱਥੋਂ ਹੀ ਉਹ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸੁਰੱਖਿਆ ਦਿੰਦਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਗੁਰਬਾਣੀ, ਗੁਰੁਕੀਲਾਵਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਜੰਗੀ ਤਕਨੀਕਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸ਼ਿਸ਼ਣ ਦਿੰਦਾ।
7. ਮੁੱਖ ਘਟਨਾ: ਪਹਿਲਾ ਹਮਲਾ
ਸਾਹਿਬ ਰਾਇ ਨਾਮਕ ਸਰਕਾਰੀ ਖ਼ਬਰਦਾਰ ਦੇ ਫੌਜਦਾਰ ਜਾਫ਼ਰ ਬੇਗ ਨੂੰ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਕਰਨ ‘ਤੇ, 25 ਘੋੜੇ ਅਤੇ 80 ਪੈਦਲ ਫੌਜੀ ਇੱਕ ਸਵੇਰੇ ਅੰਗੂਠਾ ਕਿਲ੍ਹੇ ’ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰਨ ਆਏ। ਪਰ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 22 ਸਾਥੀ-ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਦੇਸੀ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਰੋਕਿਆ; ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਬੇਗ ਦੇ ਭਤੀਜੇ ਮਾਰੇ ਗਏ ਅਤੇ ਹਮਲਾਵਾਰ ਹਾਰ ਕੇ ਵਾਪਸ ਭੱਜ ਗਏ। ਇਹ ਜੰਗੀ ਜੀਤ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿਚ ਜਜ਼ਬਾ ਉਭਾਰਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਬਣੀ।
8. ਅੰਤਿਮ ਯੁੱਧ: 24 ਦਸੰਬਰ 1732
ਜਲਨਹਾਰ ਸਬੇਦਾਰ ਜਕਾਰੀਆ ਖ਼ਾਨ ਨੇ 2,000 ਘੋੜੇ, 5 ਹਾਥੀ, 40 ਲਾਈਟ ਗਨ ਅਤੇ 4 ਤੋਪਾਂ ਦੇ ਬੈਰੇ ਮੋਮਿਨ ਖ਼ਾਨ ਦੇ ਹਥਿਆਰ ਉੱਤੇ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦਾ ਸਰ ਮੁੰਗਵਾਉਣ ਲਈ ਭੇਜੇ। 24 ਦਸੰਬਰ 1732 ਦੀ ਰਾਤ ਤੋਂ ਦਆ ਯੁੱਧ ਚੱਲਿਆ, ਜਦ ਕਿ ਸਵੇਰੇ ਵਾਰਦਾਤ ਹੋਈ ਤਕ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਦਿਲੇਰੀ ਨਾਲ ਮੋਹ ਭਰੋਸੇ ਰੱਖਿਆ। ਮੁਖ਼ਤਾਰ ਅੰਗ-ਬ-ਅੰਗ ਨੇ ਸਰੀਰ ਕੱਟ-ਛਾਂਟ ਦਿਆਂ ਹੋਇਆ ਵੀ, ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਨੇ ਕਦੇ ਪਿੱਛੇ ਹੋ ਕੇ ਨਹੀੰਗ ਮੰਨਿਆ ਤੇ ਹਰ ਧੱਕੇ ‘ਤੇ ਸਚਾਈ ਦੀ ਢਾਲੇ ਬਣੇ ਰਹੇ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 22 ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
9. ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
Bhai Tara Singh ਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜਜ਼ਬਾ ਦਿੱਤਾ। ਬਾਬਾ ਬੰਦਾ ਸਿੰਘ ਬਹਾਦੁਰ ਜੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜੋ ਗਿਰਾਵਟ ਆਈ ਸੀ, ਉਸ ਵਿੱਚ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੇ ਦੁਬਾਰਾ ਉਮੀਦ ਦੀ ਲਕਿਰ ਖਿੱਚੀ। ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਖ਼ਾਲਸਾ ਕੀਰਤਪਾਰਬੰਧੀਆਂ ਦੁਆਰਾ ਮੁੜ ਗੁਰੂ ਘਰਾਂ ਵਿੱਚ ਆ ਕੇ ਜੁੜੇ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਅੰਦੋਲਨ ਦੀ ਨਵੀਂ ਲਹਿਰ ਬਣ ਗਈ, ਜਿਸਨੇ ਬਿਰਸੇ ਖੂਨੀ ਹਕੂਮਤਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ।
10. ਯਾਦਗਾਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ
ਪਿੰਡ ਵਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਇੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ 24 ਦਸੰਬਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਿਵਸ ਮਨਾਇਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸਤਕਾਰ-ਸੰਮਾਨ ਦੇ ਸਮਾ ਤੇ ਸੇਵਾਵਾਂ, ਕੀਰਤਨ, ਭਾਣੇ ਤੇ ਲੰਗਰ ਦੀ ਵਿਵਸਥਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ ਇਤਿਹਾਸਕ ਸਥਾਨ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਉਸ ਸ਼ਹੀਦੀ ਜਜ਼ਬੇ ਨੂੰ ਜੀਊਂਦਾ ਰੱਖਣ ਵਾਲਾ ਕੇਂਦਰ ਹੈ।
11. ਵਿਰਾਸਤ: ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਸੰਦੇਸ਼
ਸਾਡਾ ਵਿਰਾਸਤ Bhai Tara Singh ਵਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਧਾਰਮਿਕ ਅਡਿਖਣਤਾ ਅਤੇ ਅਹਿੰਸਾ-ਵਿਰੋਧੀ ਸੁਧਾਰ ਦੀ ਸਿਖਿਆ ਹੈ। ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਇਕੱਲਾਪਣ ਵੀ ਜ਼ੋਰਵਰ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਜਦ ਦਿਲ ਦੀ ਆਗ ਆਮ ਹੋ। ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਵਿੱਚ ਉਹ ਅੱਜ ਵੀ ਆਪਣੇ ਧਰਮੀਕ ਅਸੂਲਾਂ ਲਈ ਡਟ ਕੇ ਖੜ੍ਹ੍ਹਣ ਦਾ ਹੌਸਲਾ ਜਗਾਉਂਦੇ ਹਨ।
12. ਅਹੰਕਾਰ-ਵਿਰੋਧੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ
Bhai Tara Singh ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਸਾਡੀਆਂ ਨੈਤਿਕ ਜਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਉਭਾਰਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਮੋੜ ‘ਤੇ ਕੋਈ ਪਿੱਛੇ ਹਟੇ, ਉਹ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਅੱਗੇ ਵਧ ਸਕਦੇ ਹੋ? ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੱਠਾਈ ਕਿ ਧਰਮਕ ਅਸੂਲਾਂ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਏਮ ਸ਼ਿਰ ਨਰਮ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਦਿਲ-ਦਿਮਾਗ਼ ਨੂੰ ਜਗਾਉਣ ਵਾਲੀ ਹਿਫ਼ਾਜ਼ਤ ਹੈ।
13. ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ‘ਚ ਮਹੱਤਤਾ
ਅੱਜ ਜਦ ਅਸੀਂ ਆਜ਼ਾਦੀ, ਧਰਮ ਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ, ਤਦ Bhai Tara Singh ਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਉਹ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਜੋ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਹਿੰਦਰੇ ਤਕਲੀਫਾਂ ਅਤੇ ਤਣਾਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਬਰਦਸਤੀ ਦੀਆਂ ਲੱਤਰਾਂ ਨੂੰ ਫੇੜ ਕੇ ਅੱਗੇ ਵਧਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਟੁਟਣੀ ਚਾਹੀਦੀ।
14. ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਸਬਕ
- ਆਸਥਾ ਉੱਤੇ ਝੁਕਨਾ ਨਹੀਂ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਆਸਥਾ ਦੀ ਤਾਕਤ ਹੀ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।
- ਨਿਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਰੂਰੀ ਧਰਮਕ ਅਤੇ ਮਾਨਵਿਕ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਉਠਾਈ ਗਈ ਲੜਾਈ ਸਦੀਵਾਂ ਯਾਦ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਇਕਤਾ ਅਤੇ ਸੰਯੋਗ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਨੇ ਸਿਰਫ ਆਪਣੀ ਟੋਲੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਪੰਥ ਨੂੰ ਢਾਲ ਦਿੱਤੀ।
15. ਨਤੀਜਾ: ਸ਼ਹੀਦੀ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼
Bhai Tara Singh ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਹਿੰਸਕ ਹਕੂਮਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਅਪਾਰ ਧੀਰਜ, ਅਡੋਲ ਆਸਥਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਪ੍ਰਤਿ ਅਟਲ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹਥਿਆਰ ਹੈ। ਇਸ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਅਮਲ ਵਿੱਚ ਜਿਊਂਦਾ ਰੱਖਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਕੰਮ, ਬੋਲ ਅਤੇ ਸੋਚ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਨੂੰ ਜਗਾਉਂਣਾ ਹੈ।
You May Also Like… Bhai Paramjit Singh Panjwar
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQ)
1. ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਕੌਣ ਸਨ?
ਉਹ 1687 ਵਿੱਚ ਵਾਂ ਪਿੰਡ (ਤਰਨਤਾਰਨ) ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਇਕ ਅਠਾਰਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਸਿੱਖ ਸ਼ਹੀਦ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਟੋਲੀ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
2. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਕਿਵੇਂ ਅਤੇ ਕਦੋਂ ਹੋਈ?
24 ਦਸੰਬਰ 1732 ਨੂੰ ਜਕਾਰੀਆ ਖ਼ਾਨ ਦੀ ਫੌਜ ਨਾਲ ਹੋਏ ਮਹਾਨ ਯੁੱਧ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਨੇ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ 22 ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
3. ਕਿਉਂ ‘ਅੰਗੂਠਾ ਕਿਲ੍ਹਾ’ ਮਸ਼ਹੂਰ ਹੈ?
ਉਹ ਉਸ ਕਿਲ੍ਹੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵੱਲੋਂ ਸਿਰਜਿਆ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਬੇਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਖੂੰਭੀਆਂ ਕੰਧਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਰਧਾ-ਸੇਵਾ ਦਾ ਆਸਰਾ ਦਿੱਤਾ।
4. ਯਾਦਗਾਰ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਕਿੱਥੇ ਹੈ?
ਗੁਰਦੁਆਰਾ Bhai Tara Singh ਜੀ ਸ਼ਹੀਦ ਸਾਹਿਬ ਵਾਂ ਪਿੰਡ (ਤਰਨਤਾਰਨ) ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਸਾਲ ਵੱਡੀ ਉਤਸ਼ਾਹ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਮਨਾਈ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।
5. ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅਸੀਂ ਅੱਜ ਕਿਵੇਂ ਜੀਆਈਏ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦ-ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀਆਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀਆਂ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ, ਆਸਥਾ ਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਪੁਸ਼ਤੀ ਦੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਅਮਲ ਕਰੀਏ।
ਇਸ ਭਾਵਪੂਰਨ ਲੇਖ ਰਾਹੀਂ ਅਸੀਂ ਭਾਈ ਤਾਰਾ ਸਿੰਘ ਵਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਕ ਦਾਸਤਾਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਹਰ ਪੜ੍ਹਨ ਵਾਲੇ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਉਹ ਬਹਾਦਰੀ ਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਅਟੱਲ ਰਹਿਣ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਜਗਦਾ ਰਹੇ।
