ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Daljit Singh Sikri: ਜੀਵਨ, ਸੰਘਰਸ਼ ਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ1984 ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੰਦਰ ਹਮਲੇ ਤੋਂ 1994 ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੱਕ ਦਾ ਸਫ਼ਰ। ਪਿੰਡ ਸਿੱਕੜੀ ਦੇ ਸੂਰਮੇ ਦੀ ਪੂਰੀ ਕਹਾਣੀ।
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਜਨਮ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ: ਪੰਜਾਬੀ ਮਿੱਟੀ ਦਾ ਰਤਨ
8 ਫ਼ਰਵਰੀ 1962 ਦੀ ਸੁਹਾਵਣੀ ਸਵੇਰ, ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਪਿੰਡ ਸਿੱਕੜੀ (ਬੁੱਲੋਵਾਲ ਨੇੜੇ) ਵਿਖੇ ਸਰਦਾਰ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਘਰ ਇੱਕ ਬਾਲਕ ਦਾ ਜਨਮ ਹੋਇਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ Daljit Singh। ਉਸਦੇ ਪਿਤਾ ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਕਪਤਾਨ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੌਜੀ ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਮਿਸ਼ਰਿਤ ਮਾਹੌਲ ਬਣਾਇਆ। ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਧਾਰਮਿਕ ਸੰਸਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਅਕ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਗੁਣਾਂ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਦੇ ਬਚਪਨ ਨੂੰ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦੀਆਂ ਲਹਿਰਾਂ ਨਾਲ ਸਿੰਜਿਆ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਰਾ (ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ) ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ (ਕੁਲਦੀਪ ਕੌਰ, ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ) ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸਹਿਯੋਗੀ ਬਣੇ। ਪਿੰਡ ਦੀਆਂ ਹਰਿਆਲੀ ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਖੇਤਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਨਿਤਨੇਮ ਨੇ ਉਸਦੇ ਬਚਪਨ ਨੂੰ ਸੰਵਾਰਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਸਵੇਰੇ ਸੂਰਜ ਨਾਲ ਜਾਗਦਾ ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕੀਰਤਨ ਦੀਆਂ ਸ਼ਬਦਾਵਲੀਆਂ ਨਾਲ ਸੌਂ ਜਾਂਦਾ ਸੀ।
ਸਿੱਖਿਆ: ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਤੋਂ ਵਿਦਵਾਨ ਤੱਕ: ਭਾਈ Daljit Singh Sikri
ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਨੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਵਿੱਚ ਤੀਖਣਤਾ ਅਤੇ ਖੇਡਾਂ ਵਿੱਚ ਨਿਪੁੰਨਤਾ ਨੇ ਸਭ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕੀਤਾ। ਟਾਂਡਾ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ ਕਾਲਜ ਤੋਂ ਗਿਆਰ੍ਹਵੀਂ-ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਪਾਸ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਉਸਨੇ ਗਿਆਨੀ ਕਰਤਾਰ ਸਿੰਘ ਕਾਲਜ, ਟਾਂਡਾ ਵਿੱਚ ਬੀ.ਐਸ.ਸੀ. ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਉਸਦੀ ਬੁੱਧੀਮਤਾ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਮੱਧ ਪ੍ਰਦੇਸ਼ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚਾਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਸਨੇ ਐਮ.ਐਸ.ਸੀ. ਅਤੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਡਿਪਲੋਮਾ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤਾ। 1984 ਤੱਕ Daljit Singh ਇੱਕ ਸਕੂਲ ਅਧਿਆਪਕ ਵਜੋਂ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਸਿੱਖਿਅਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਪਰ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਲਈ ਧੜਕਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਹ ਕਲਾਸ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ, ਤਾਂ ਉਸਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਵਿੱਚ ਮਾਤ ਭੂਮੀ ਲਈ ਪਿਆਰ ਸਪੱਸ਼ਟ ਝਲਕਦਾ ਸੀ।
1984 ਦਾ ਜ਼ਖ਼ਮ: ਇਨਕਲਾਬ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ
ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹੋਏ ਫ਼ੌਜੀ ਹਮਲੇ ਨੇ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਲਈ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਰੇਡੀਓ ‘ਤੇ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਦੀਆਂ ਖਬਰਾਂ ਸੁਣ ਕੇ ਉਸਦਾ ਦਿਲ ਟੁਕੜੇ-ਟੁਕੜੇ ਹੋ ਗਿਆ। ਅਗਲੇ ਹੀ ਦਿਨ, Daljit Singh ਨੇ ਅਧਿਆਪਕੀ ਦਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ, ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਉਸ ਸਿਸਟਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਸੀ ਜਿਸਨੇ ਉਸਦੇ ਪਵਿੱਤਰ ਤੀਰਥ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਉਸਨੇ ਚੁੱਪ-ਚਾਪ ਸਹਿਣ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਜਲਦੀ ਹੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਯੁਵਾ ਝੁਜਾਰੂਆਂ ਨਾਲ ਉਸਦਾ ਸੰਪਰਕ ਹੋਇਆ। ਉਹ ਰਾਤਾਂ ਗੁਪਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਉਣ ਲੱਗਾ, ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ 1984 ਦੀ ਤ੍ਰਾਸਦੀ ‘ਤੇ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ। ਇੱਕ ਸਾਥੀ ਕਾਰਕੁਨ ਯਾਦ ਕਰਦਾ ਹੈ: “ਦਲਜੀਤ ਦੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਵਾਲ ਹੁੰਦਾ ਸੀ – ‘ਕੀ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਗੁਰੂਆਂ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਨੂੰ ਵਿਅਰਥ ਜਾਣ ਦੇਵਾਂਗੇ?'”
ਜੇਲ੍ਹ ਯਾਤਨਾਵਾਂ: ਸਥਿਰਤਾ ਦੀ ਪਰੀਖਿਆ
1985 ਦੇ ਅਖੀਰ ਵਿੱਚ, ਇੱਕ ਮੁਖ਼ਬਰ ਦੀ ਸੂਚਨਾ ‘ਤੇ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਨੂੰ ਘਰੋਂ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਥਾਣਾ ਬੁੱਲੋਵਾਲ ਵਿੱਚ ਉਸਨੂੰ ਬੇਰਹਿਮ ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ: ਠੰਡੇ ਪਾਣੀ ਵਿੱਚ ਡੁਬੋਣਾ, ਪੈਰਾਂ ‘ਤੇ ਬੱਸੇਲੀ ਮਾਰਨਾ, ਅਤੇ ਨੰਗੀ ਪਿੱਠ ‘ਤੇ ਗਰਮ ਸਲਾਖਾਂ ਰੱਖਣਾ। ਜਦੋਂ ਖ਼ਬਰ ਪਿੰਡ ਪਹੁੰਚੀ, ਤਾਂ 200 ਤੋਂ ਵੱਧ ਗੁੱਸੇਠਾਣ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੇ ਥਾਣੇ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉਸਨੂੰ ਛੁਡਾ ਲਿਆ। ਪਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਬਦਲੇ ਵਜੋਂ ਉਸ ‘ਤੇ ਪੰਜ ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮੇ ਥੋਪੇ ਅਤੇ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਡੱਕ ਦਿੱਤਾ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਵੀ ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਜਾਰੀ ਰਹੀਆਂ, ਪਰ ਦਲਜੀਤ ਨੇ ਹੌਸਲਾ ਨਹੀਂ ਹਾਰਿਆ। ਉਸਨੇ ਜੇਲ੍ਹ ਕੋਠੜੀ ਵਿੱਚ ਬੈਠੇ-ਬੈਠੇ ਬੀ.ਐੱਡ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਉਹ ਰਾਤਾਂ ਭਰ ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਪੜ੍ਹਦਾ। ਇੱਕ ਕੈਦੀ ਦੇ ਸ਼ਬਦਾਂ ਵਿੱਚ: “ਉਹ ਕਹਿੰਦਾ ਸੀ ਕਿ ਹਰ ਕਿਤਾਬ ਉਸਦੇ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ।”
ਝੁਜਾਰੂ ਸਫ਼ਰ: ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਤੋਂ ਸਰਹੱਦ ਤੱਕ
ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਤੰਗ ਕਰਨ ‘ਤੇ, ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਨੇ 1988 ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਪਲ ਲਿਆ। ਉਸਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਇਕੱਠਾ ਕਰਕੇ ਕਿਹਾ: “ਪਿਤਾ ਜੀ, ਅਸੀਂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸ਼ੇਰ ਹਾਂ, ਭੇਡ-ਬੱਕਰੀ ਨਹੀਂ। ਹੁਣ ਸਮਾਂ ਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਮੈਂ ਖ਼ਾਲਸਾ ਰੀਤ ਅਨੁਸਾਰ ਜਵਾਬ ਦੇਵਾਂ।” ਉਸੇ ਰਾਤ, ਉਹ ਚੋਵਕ ਮੇਹਟਾ ਸਥਿਤ ਦਮਦਮੀ ਟਕਸਾਲ ਪਹੁੰਚਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਸੰਤ ਬਾਬਾ ਠਾਕੁਰ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੀ ਮੌਜੂਦਗੀ ਵਿੱਚ Daljit Singh ਨੇ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕਿਆ ਅਤੇ ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲਾ ਟਾਈਗਰ ਫ਼ੋਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਇਆ। ਉਸਦਾ ਯੁੱਧ ਨਾਮ “ਸਿੱਕੜੀ ਦਾ ਸ਼ੇਰ” ਪੈ ਗਿਆ। ਡੁਆਬਾ ਖੇਤਰ ਵਿੱਚ ਉਸਦੀਆਂ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਹੈਰਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ: ਉਹ ਰਾਤੋ-ਰਾਤ ਪੁਲਿਸ ਕੈਂਪਾਂ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਕਰਕੇ ਹਥਿਆਰ ਖੋਹਦਾ, ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਲੰਗਰ ਲਗਵਾਉਂਦਾ, ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਗੁਰਮੁਖੀ ਸਿਖਾਉਂਦਾ। ਉਸਦਾ ਸਿਧਾਂਤ ਸੀ: “ਕਦੇ ਬੇਕਸੂਰ ਨੂੰ ਨਾ ਛੇੜੋ, ਨਾ ਹੀ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਖੂਨ ਵਹਾਓ।”
ਸ਼ਹਾਦਤ: ਰਾਵੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਅੰਤਿਮ ਯੁੱਧ
20 ਜਨਵਰੀ 1994 ਦੀ ਠੰਡੀ ਰਾਤ, Daljit Singh ਪਾਕਿਸਤਾਨ-ਭਾਰਤ ਸਰਹੱਦ ‘ਤੇ ਰਾਵੀ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ ਖੜ੍ਹਾ ਸੀ, ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਸਪਲਾਈ ਲਿਆਉਣ ਦੀ ਆਖ਼ਰੀ ਮਿਸ਼ਨ ‘ਤੇ। ਸਵੇਰ 4:30 ਬਜੇ, BSF ਦੀਆਂ ਖਾਸ ਟੁਕੜੀਆਂ ਨੇ ਉਸਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਚੱਲੀ ਭਿਆਨਕ ਗੋਲਾਬਾਰੀ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਨੇ ਆਪਣੇ AK-47 ਨਾਲ ਕਈ ਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਢੇਰ ਕੀਤਾ। ਜਦੋਂ ਗੋਲੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋਈਆਂ, ਤਾਂ ਉਸਨੇ ਆਖ਼ਰੀ ਗ੍ਰਨੇਡ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਲਾਇਆ ਅਤੇ ਗਰਜ ਕੇ ਕਿਹਾ: “ਜੋ ਬੋਲੇ ਸੋ ਨਿਹਾਲ! ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ!” ਭੀੜਾ ਧਮਾਕੇ ਨਾਲ 32 ਸਾਲ ਦਾ ਇਹ ਸੂਰਬੀਰ Daljit Singh ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਿਆ। ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ “ਅਣਜਾਣ ਨਕਸਲੀ” ਦੱਸ ਕੇ ਗੁਪਤ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਜਦੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੇ ਸ਼ਵ ਦੀ ਤਸਵੀਰ ਵੇਖੀ, ਤਾਂ ਪਿਤਾ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਸ਼ਬਦ ਸਨ: “ਮੇਰਾ ਪੁੱਤਰ ਪੂਰੇ ਪੰਜਾਬ ਲਈ ‘ਅਣਜਾਣ’ ਕਿਵੇਂ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ?”
ਵਿਰਾਸਤ: ਸਿੱਕੜੀ ਦਾ ਅਮਰ ਦੀਵਾ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨਾ ਰੋਕ ਸਕੀ। ਉਸਦੇ ਛੋਟੇ ਭਰਾ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਨੇ 1995 ਵਿੱਚ ਉਸੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ 1997 ਵਿੱਚ ਦੁੱਖਾਂ ਨਾਲ ਦੁਨੀਆਂ ਛੱਡ ਗਈਆਂ। ਪਰ ਪਿੰਡ ਸਿੱਕੜੀ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਾਦ ਤਾਜ਼ਾ ਹੈ:
- ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਭਾ: ਹਰ ਸਾਲ 20 ਜਨਵਰੀ ਨੂੰ 31 ਦਿਨ ਦਾ ਅਖੰਡ ਪਾਠ
- ਲੋਕ ਗੀਤ: “ਸਿੱਕੜੀ ਦਾ ਸ਼ੇਰ ਸੀ ਦਲਜੀਤ ਨਾਮ, ਬਾਰਾਂ ਸਾਲ ਲੜਿਆ, ਕੀਤਾ ਖ਼ੁਨੀ ਕਾਮ!”
- ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਡਾ. ਹਰਜੀਤ ਸਿੰਘ: “ਉਹ 1984 ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਝੁਜਾਰੂਆਂ ਵਿਚਕਾਰ ਪੁਲ ਸੀ। ਉਸਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਸਿਰਫ਼ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨਾਲ ਜਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ।”
ਸਿੱਟਾ: ਅਣਖ ਦਾ ਸਦੀਵੀ ਦੀਵਾ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Daljit Singh Sikri ਕੋਈ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਾਤਰ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਧੜਕਦੀ ਇੱਕ ਜੀਵੰਤ ਯਾਦ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਕੋਈ ਨੌਜਵਾਨ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਸਾਹਮਣੇ ਸਿਰ ਝੁਕਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਇਸ ਸੂਰਮੇ ਦੀ ਅਵਾਜ਼ ਸੁਣ ਸਕਦਾ ਹੈ: “ਸੱਚ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਖੜ੍ਹੇ ਹੋਣਾ ਹੀ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਪੂਜਾ ਹੈ।” Daljit Singh ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ੁਲਮ ਸਾਹਮਣੇ ਚੁੱਪ ਰਹਿਣਾ ਵੀ ਇੱਕ ਅਪਰਾਧ ਹੈ, ਅਤੇ ਹਰ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਫਰਜ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅਣਖ ਦੀ ਮਸ਼ਾਲ ਨੂੰ ਸਜੀਵ ਰੱਖੇ। ਜਿਵੇਂ ਰਾਵੀ ਦਾ ਪਾਣੀ ਰੁਕਦਾ ਨਹੀਂ, ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸੱਚ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵੀ ਕਦੇ ਥਮਦੀ ਨਹੀਂ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Nishan Singh Nikku: ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਬਹਾਦਰ ਸੂਰਮਾ
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQ)
1. ਭਾਈ ਦਲਜੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਕੜੀ ਦਾ ਜਨਮ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਬਾਰੇ ਕੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੈ?
ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 8 ਫਰਵਰੀ 1962 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਸਿੱਕੜੀ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿਖੇ ਸਰਦਾਰ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ (ਭਾਰਤੀ ਫ਼ੌਜ ਵਿੱਚ ਕਪਤਾਨ) ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਗੁਰਦੇਵ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਦੋ ਭਰਾ (ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ, ਗੁਰਮੀਤ ਸਿੰਘ) ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ (ਕੁਲਦੀਪ ਕੌਰ, ਮਨਜੀਤ ਕੌਰ) ਸਨ। ਉਹ ਪੰਜ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਨ।
2. 1984 ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਮੰਦਰ ਹਮਲੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਬਦਲਿਆ?
ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਦਰਬਾਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਅਧਿਆਪਕੀ ਦਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਝੁਜਾਰੂ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੋੜਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਗੁਪਤ ਮੀਟਿੰਗਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਿਰਕਤ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕਤਾ ਫੈਲਾਈ।
3. ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬੀ.ਐੱਡ. ਕਰਨ ਦਾ ਸੱਚ ਕੀ ਹੈ?
1988-1990 ਦੌਰਾਨ ਹੋਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਬੰਦ ਰਹਿੰਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਰਾਤਾਂ ਭਰ ਦੀਵਾ ਬਾਲ ਕੇ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਬੀ.ਐੱਡ. ਦੀ ਡਿਗਰੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਜੇਲ੍ਹ ਰਿਕਾਰਡਸ ਵਿੱਚ ਇਹ ਜਾਣਕਾਰੀ ਕੈਦੀ ਨੰਬਰ D-287 ਅਧੀਨ ਦਰਜ ਹੈ।
4. ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਅੰਤਿਮ ਪਲ ਕਿਵੇਂ ਬੀਤਿਆ?
20 ਜਨਵਰੀ 1994 ਦੀ ਸਵੇਰ ਰਾਵੀ ਨਦੀ ਦੇ ਕੰਢੇ BSF ਨਾਲ ਭਿਆਨਕ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ, ਗੋਲੀਆਂ ਖਤਮ ਹੋਣ ‘ਤੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਖ਼ਰੀ ਗ੍ਰਨੇਡ ਆਪਣੇ ਕੋਲ ਲਾ ਕੇ “ਸਤਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ!” ਦਾ ਜੈਕਾਰਾ ਲਗਾਇਆ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ।
5. ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਦਾ ਕੀ ਹਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ?
ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਰੀਰ ਨੂੰ “ਅਣਜਾਣ ਨਕਸਲੀ” ਦੱਸ ਕੇ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ। ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਅੰਤਿਮ ਸੰਸਕਾਰ ਦਾ ਮੌਕਾ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ, ਜਿਸਨੂੰ ਪੰਜਾਬੀ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਕਾਲੇ ਅਧਿਆਇ ਵਜੋਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
#BhaiDaljitSinghSikri #KhalistanMartyrs #PunjabFreedomFighters #1984BlueStar #SikriVillageHero #DoabaWarriors #NeverForget1994 #SikhRevolution
ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਅਪੀਲ:
ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ ਨਾਲ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਧਾਰਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਵੋ! ❤️
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ❤️ ਕਰੋ, ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ 💬 ਵਿੱਚ ਸਾਂਝੇ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਹਰੇਕ ਪੰਜਾਬੀ ਦੋਸਤ ਤੱਕ ਸ਼ੇਅਰ ਕਰੋ। ਸਾਡੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨੂੰ ਸਾਂਭਣ ਲਈ PunjabiTime.com ਨੂੰ ਫਾਲੋ ਕਰੋ। “ਸਬਸਕ੍ਰਾਈਬ” ਬਟਨ ਦਬਾ ਕੇ ਨਵੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਪਹਿਲਾਂ ਪੜ੍ਹੋ!
