ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਮੂਵਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਨਿਡਰਤਾ ਨਾਲ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ ਅਤੇ 1990 ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਅਮਰ ਹੋ ਗਏ।
ਭੂਮਿਕਾ: ਭਾਈ Davinder Singh Baba
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਝਰੋਖੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਉਹ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੀ ਬਾਜ਼ੀ ਲਗਾ ਕੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ। ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਜੀ ਖਾਲਸਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ ਇਹ ਲਹਿਰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਅਧਿਆਇ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੱਖਾਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਨਿਛਾਵਰ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਲੰਬੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਾਮ ਹੈ, ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦਾ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਟਾਈਗਰ ਫੋਰਸ ਆਫ਼ ਖਾਲਿਸਤਾਨ (BTFK) ਦੇ ਇੱਕ ਮੋਹਰੀ ਜੁਝਾਰੂ ਵਜੋਂ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜੁਝਾਰੂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਸੰਤ-ਸਿਪਾਹੀ ਦੀ ਦਾਸਤਾਨ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਹਾਂ ਨਾਲ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ। ਇਹ ਲੇਖ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ, ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਪੂਰੀ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਇੱਕ ਅਮਰ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਹੈ।
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਵੀ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿੰਨੇ ਵੀ ਦੁੱਖ-ਦਰਦ ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਉਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਵੀ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹਰ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਸੀ, ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜਿਉਂਦਾ ਹੈ। ਆਓ, ਇਸ ਮਹਾਨ ਸ਼ਹੀਦ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਜਾਣੀਏ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਤਿਕਾਰ ਦੇਈਏ।
ਪ੍ਰਾਰੰਭਿਕ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦਾ ਜਨਮ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇੱਕ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਸਿੰਘਪੁਰ ਚੰਬੇਵਾਲ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਿੰਡ ਆਪਣੀ ਸਾਦਗੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦਾ ਬੀਜ ਬੀਜਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁਫਲੀ ਵਿਦਿਆ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੀ ਮਿਹਨਤ ਅਤੇ ਲਗਨ ਕਾਰਨ ਸਾਰਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮਸ਼ਹੂਰ ਸਨ।
ਸਿੱਖਿਆ ਪ੍ਰਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰੁਚੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਮਾਹਿਲਪੁਰ ਦੇ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਲੈ ਗਏ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਇਆ। ਕਾਲਜ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਇੱਕ ਸ਼ਾਨਦਾਰ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਵਜੋਂ ਉਭਰੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਖੇਡ ਪ੍ਰਤੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਅਤੇ ਉੱਤਮ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸਾਥੀਆਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਖੇਡ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਚੁਸਤੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਜ਼ਬੂਤ ਸਰੀਰ ਅਤੇ ਇਰਾਦਿਆਂ ਦਾ ਸਬੂਤ ਸੀ। ਇਹ ਗੁਣ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਵੀ ਸਾਹਮਣੇ ਆਏ, ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤੱਕ ਦਾਅ ‘ਤੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤੀ।
Davinder Singh Baba ਦਾ ਪ੍ਰਾਰੰਭਿਕ ਜੀਵਨ ਸਾਦਾ ਪਰ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੇ ਵਿਅਕਤੀ ਵਜੋਂ ਢਾਲਿਆ, ਜੋ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਪੰਨਿਆਂ ‘ਤੇ ਆਪਣਾ ਨਾਮ ਲਿਖਵਾਉਣ ਵਾਲਾ ਸੀ। ਇਹ ਸੀ ਉਹ ਸਮਾਂ, ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸੁਪਨੇ ਸਜਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਸੀ ਪਤਾ ਕਿ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਲਹਿਰ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਨਗੇ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਤਕਦੀਰ ਬਦਲ ਦੇਵੇਗੀ।
ਮੋੜ ਦਾ ਬਿੰਦੂ: 1984 ਵਿੱਚ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ
1984 ਦਾ ਸਾਲ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਕਾਲਾ ਅਧਿਆਇ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਹਮਲਾ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਾਰਮਿਕ ਸਥਾਨ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਮਾਣ-ਸਨਮਾਨ ਅਤੇ ਅਸਮਿਤਾ ‘ਤੇ ਸਿੱਧਾ ਵਾਰ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਚੋਟ ਪਹੁੰਚਾਈ ਅਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਵੀ ਇਸ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਡੂੰਘੇ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ।
Davinder Singh Baba ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਜਜ਼ਬਾ ਜਾਗਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਰਾਹ ਬਦਲਣ ਲਈ ਮਜਬੂਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪੰਜ ਪਿਆਰਿਆਂ ਤੋਂ ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛਕ ਕੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਸ਼ਕਲ ਅਪਣਾਈ। ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਰਸਮ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਸੰਕਲਪ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦੇਣਗੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਦੀ ਫੌਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ।
ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਘਰ-ਪਰਿਵਾਰ ਛੱਡ ਕੇ ਪੰਥ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਨਿਕਲ ਪਏ ਸਨ, ਅਤੇ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਵੀ ਇਸ ਕਾਫਲੇ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਏ। 1984 ਦਾ ਹਮਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਇੱਕ ਮੋੜ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਫੁੱਟਬਾਲ ਖਿਡਾਰੀ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਬਦਲ ਦਿੱਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਦਾ ਅਜਿਹਾ ਜੋਸ਼ ਭਰ ਗਿਆ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇਸ ਲਹਿਰ ਦਾ ਸਿਪਾਹੀ ਬਣਾਉਣ ਤੋਂ ਰੋਕ ਨਾ ਸਕੇ।
ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ
ਅੰਮ੍ਰਿਤ ਛੱਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਭਾਈ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪਾਲੀ ਲਕਸੀਆਂ, ਭਾਈ ਸਤਬਚਨ ਸਿੰਘ ਸਕਰੂਲੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਅਮਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਜੀਤਾ ਵਰਗੇ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਸਨ, ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀ ਬਣੇ। ਇਹ ਸਾਰੇ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਜੁਟੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਖਾਸੀਅਤ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪਿਆਰ ਨਾਲ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਅਦਾ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਜਿੱਤ ਲੈਂਦੀ ਸੀ ਅਤੇ ਸਾਥੀ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਸਤਿਕਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਸੀ।
ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਨੇ ਆਲ ਇੰਡੀਆ ਸਿੱਖ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਫੈਡਰੇਸ਼ਨ (AISSF) ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਸੀ ਅਤੇ 1984 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਿੱਸਾ ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣਾ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਉਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ, ਪਰ ਹਰ ਵਾਰ ਉਹ ਰਿਹਾਅ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਤੀ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਪ੍ਰਤੀ ਹੋਰ ਵੀ ਜੋਸ਼ ਭਰ ਦਿੱਤਾ। Davinder Singh Baba ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਸਿਰਫ਼ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਵੱਡੀ ਲੜਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਜਜ਼ਬੇ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਸਰਗਰਮ ਜੁਝਾਰੂ ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਵਿੱਚ ਆ ਗਏ।
ਸਰਗਰਮ ਭਾਗੀਦਾਰੀ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨ
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਸੋਚ ਉੱਚੀ ਅਤੇ ਸ਼ੁੱਧ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਿਰਫ਼ ਗੱਲਾਂ ਕਰਨਾ ਕਾਫੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸੇ ਸੋਚ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪਹਿਲੀ ਵੱਡੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ – ਕਾਮਰੇਡ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਕੈਨੇਡੀਅਨ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਕਦਮ ਸੀ, ਜਿਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਦਿਵਾਈ ਅਤੇ ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਹਿਲਾ ਕੇ ਰੱਖ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਸੇਵਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਤਾਕਤਾਂ ਝੋਕ ਦਿੱਤੀਆਂ।
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਕਈ ਵਾਰ ਜਾਲ ਵਿਛਾਏ, ਪਰ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਅਤੇ ਹਿੰਮਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਰ ਵਾਰ ਬਚਾ ਲਿਆ। ਉਹ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੱਥ ਨਹੀਂ ਆਏ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਜਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਗਏ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਕਈ ਵੱਡੇ ਝਟਕੇ ਲੱਗੇ। ਭਾਈ ਜਸਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਲਾਲੀ, ਭਾਈ ਮਹਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਚਰਨਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੇਰੀਆਂ ਅਤੇ ਲਾਲੀ ਗਰੁੱਪ ਦੇ ਕਈ ਸਿੰਘ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਝੂਠੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦੀਆਂ ਨੇ ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਨ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ।
Davinder Singh Baba ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਨਵੇਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਦਾ ਬੀੜਾ ਚੁੱਕਿਆ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਦਿਨ-ਰਾਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ। ਇਸੇ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਭਾਈ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਘਾ ਨਾਲ ਹੋਈ, ਜੋ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਟਾਈਗਰ ਫੋਰਸ (BTF) ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਸਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਭਾਈ ਸੁਖਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਸੰਘਾ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ BTF ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਨੇ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਰੂਪ ਲੈ ਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਥ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ।
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਿੱਠੀ ਬੋਲੀ, ਨਿਮਰਤਾ, ਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਤਾਕਤ ਨੇ ਸਾਥੀ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਡੂੰਘਾ ਸਤਿਕਾਰ ਪੈਦਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਜੁਝਾਰੂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਸਨ, ਜੋ ਹਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਨੇ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਉਹ ਪੰਥ ਦੇ ਸੱਚੇ ਸਿਪਾਹੀ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਅਹਿਮ ਮਿਸ਼ਨ ਪੂਰੇ ਕੀਤੇ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਊਂਚਾਈ ‘ਤੇ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਸਾਫ਼ ਝਲਕਦੀ ਸੀ।
ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀਆਂ, ਤਸ਼ੱਦਦ ਅਤੇ ਡਟਵਾਂਪਣ
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਰਗਰਮੀ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਦਾ ਧਿਆਨ ਆਪਣੇ ਵੱਲ ਖਿੱਚਿਆ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਪਿੰਡ ਨੂੰ ਚਾਰੇ ਪਾਸਿਓਂ ਘੇਰ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ ਅਤੇ ਉੱਥੇ ਹਥਿਆਰਾਂ ਦਾ ਜਖੀਰਾ ਵੀ ਬਰਾਮਦ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਤਸ਼ੱਦਦ ਕੀਤਾ। ਪਰ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਇਸ ਪੁੱਤਰ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਣੀ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਾਰੇ ਦੁੱਖ ਸਹੇ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਾਥੀ ਸਿੰਘ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ।
ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ, ਮਾਹਿਲਪੁਰ ਅਤੇ ਫਗਵਾੜਾ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਲੱਤਾਂ ਕੱਟ ਦਿੱਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ਖ਼ਮਾਂ ਵਿੱਚ ਨਮਕ ਪਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਹੌਂਸਲਾ ਨਹੀਂ ਟੁੱਟਿਆ। ਇਸ ਬੇਰਹਿਮ ਤਸ਼ੱਦਦ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸਿੱਖੀ ਸਾਖੀ ਨੂੰ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਇਹ ਤਾਕਤ ਅਤੇ ਸਬਰ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਦਾ ਜਿਉਂਦਾ ਸਬੂਤ ਸੀ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਪੂਰਥਲਾ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਭੇਜ ਦਿੱਤਾ, ਜਿੱਥੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਮਾਂ ਬਾਣੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੀ ਚਿੰਤਨ ਵਿੱਚ ਗੁਜ਼ਾਰਿਆ।
ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀ ਭਾਈ ਸਤਬਚਨ ਸਿੰਘ ਸਕਰੂਲੀ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ। ਭਾਈ ਸਤਬਚਨ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਨਾ ਕਲਾਂ ਨੇੜੇ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਵਿੱਚ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਇੱਕ ਵੱਡੇ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੇ ਮਨ ‘ਤੇ ਡੂੰਘਾ ਅਸਰ ਪਾਇਆ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਹੋਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੋ ਗਿਆ। ਜੇਲ੍ਹ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ‘ਤੇ ਅਡਿੱਗ ਰਹੇ। ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਜ਼ਮਾਨਤ ‘ਤੇ ਰਿਹਾਅ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਰਿਹਾਈ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਛੱਡ ਕੇ ਜਰਮਨੀ ਜਾਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰੀ ਵਿੱਚ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦੇ ਏਰੀਆ ਕਮਾਂਡਰ ਵਜੋਂ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬਹਿਲਾ ਨੂੰ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਪਰ ਥੋੜ੍ਹੇ ਸਮੇਂ ਬਾਅਦ ਉਹ ਵੀ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਫਿਰ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੈਪੀ ਨੂੰ ਹੁਸ਼ਿਆਰਪੁਰ ਦਾ ਏਰੀਆ ਕਮਾਂਡਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਈ ਪੰਥਕ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ BTF ਦੇ ਡਿਪਟੀ ਜਨਰਲ ਬਣੇ। ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਰਮਨੀ ਵੱਲ ਰਵਾਨਗੀ ਹੋਈ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਲੱਗਾ ਰਿਹਾ।
ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਜਲਾਵਤਨੀ
ਜੇਲ੍ਹ ਤੋਂ ਰਿਹਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਮਾਨਤ ਮਿਲਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਜਰਮਨੀ ਚਲੇ ਗਏ। ਇਹ ਉਹ ਸਮਾਂ ਸੀ ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਆਪਣੇ ਸਿਖਰ ‘ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਦੇ ਕਈ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਚੁੱਕੇ ਸਨ। ਜਰਮਨੀ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਅਤੇ ਤਸ਼ੱਦਦ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਭਾਰਤੀ ਸਰਕਾਰ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਨੂੰ ਦਬਾਉਣ ਲਈ ਹਰ ਹੀਲਾ ਵਰਤ ਰਹੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਗੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਤਾਕਤ ਸੀ, ਜੋ ਸੰਗਤ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਨੂੰ ਛੂਹ ਗਈ।
ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਲਈ ਨਵੇਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਦਾ ਕੰਮ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਅੱਗੇ ਆਉਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਦਿਲ ਜਿੱਤ ਲਿਆ। ਸੰਗਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਬਾਬਾ’ ਦਾ ਆਦਰਸ਼ਪੂਰਨ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਨਾਮ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਉਪਾਧੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਜੀਵਨ ਸ਼ੈਲੀ ਅਤੇ ਸੇਵਾ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਸੀ।
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਵੀ ਆਪਣਾ ਸੰਪਰਕ ਲਹਿਰ ਨਾਲ ਜੋੜੀ ਰੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੁਪਨੇ ਨੂੰ ਜਿਉਂਦਾ ਰੱਖਿਆ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਆਰਾਮ ਦਾ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਮਨ ਹਮੇਸ਼ਾ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਸਾਥੀਆਂ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਬਾਰੇ ਸੋਚਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ਬਰ ਮਿਲੀ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਹੋਰ ਵਧ ਗਏ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਜੁਝਾਰੂ ਫਿਰ ਜਾਗ ਪਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਜਰਮਨੀ ਛੱਡ ਕੇ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਜਾਣਗੇ ਅਤੇ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਹੋਣਗੇ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖੀ ਪ੍ਰਤੀ ਅਟੁੱਟ ਵਫ਼ਾਦਾਰੀ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਮਰਪਣ ਦਾ ਸਬੂਤ ਸੀ।
ਭਾਰਤ ਵਾਪਸੀ ਅਤੇ ਜਾਰੀ ਸੰਘਰਸ਼
ਜਦੋਂ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਨੂੰ ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਵਧ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਛੱਡ ਕੇ ਵਾਪਸ ਭਾਰਤ ਆਉਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣਾ ਮਤਲਬ ਸੰਘਰਸ਼ ਦੇ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਉਤਰਨਾ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਪਹੁੰਚ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਆਜ਼ਾਦੀ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਮੁੜ ਸਰਗਰਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਡਾ. ਸੋਹਣ ਸਿੰਘ ਦੀ ਪੰਥਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਦੀ ਅਹਿਮ ਸੇਵਾ ਸੌਂਪੀ ਗਈ। ਇਹ ਸੇਵਾ ਬਹੁਤ ਜੋਖਮ ਭਰੀ ਸੀ, ਪਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਸ ਨੂੰ ਪੂਰੇ ਜੋਸ਼ ਨਾਲ ਨਿਭਾਇਆ।
ਭਾਰਤ ਵਾਪਸੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪੰਥ ਦੇ ਕਈ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਪੁਲਿਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ, ਜੋ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੱਟ ਲਿਸਟ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰੀ, ਐਚ.ਕੇ.ਐਲ. ਭਗਤ ਅਤੇ ਦਿੱਲੀ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਲੋਕ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਰੀਬ ਅਤੇ ਮਜ਼ਲੂਮਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਆਵਾਜ਼ ਬਣੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਰ ਕਾਰਵਾਈ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੁਨੇਹਾ ਸੀ – ਸਿੱਖ ਕੌਮ ‘ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿਣ ਨਹੀਂ ਕੀਤੇ ਜਾਣਗੇ।
ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਰੁਕੇ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ ਨੇ ਸਾਥੀ ਜੁਝਾਰੂਆਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਇਹ ਸੰਘਰਸ਼ ਆਸਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਹਰ ਸਮੇਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਭਾਲ ਵਿੱਚ ਹੈ। ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਹੀ ਟੀਚਾ ਸੀ – ਪੰਥ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ। ਇਹ ਸਮਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਚੁਣੌਤੀਪੂਰਨ ਸਮਾਂ ਸੀ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਰ ਚੁਣੌਤੀ ਨੂੰ ਸਿਰ ਝੁਕਾਏ ਬਿਨਾਂ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ।
ਸ਼ਹੀਦੀ
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਦੁਖਦਾਈ ਪਰ ਪ੍ਰੇਰਨਾਦਾਇਕ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇੱਕ ਦਿਨ ਭਾਈ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਹੈਪੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਪਤਨੀ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਐਨਕਾਊਂਟਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋ ਗਏ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਰਹਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਰੁਕੇ ਹੋਏ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਅਹਿਸਾਸ ਹੋਇਆ ਕਿ ਉਹ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਘਿਰ ਚੁੱਕੇ ਹਨ ਅਤੇ ਬਚਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਤਿਆਗਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਾਇਨਾਈਡ ਕੈਪਸੂਲ ਲੈ ਕੇ ਪੰਥ ਲਈ ਆਪਣੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਦੇ ਦਿੱਤੀ।
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਵੱਡੀ ਸਫਲਤਾ ਮੰਨਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਜਿਵੇਂ ਕਿ KLF, KCF ਅਤੇ BTF ਦਾ ਮੁੱਖ ਆਦਮੀ ਮੰਨਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਇਹ ਖ਼ਬਰ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਤੱਕ ਪਹੁੰਚੀ, ਤਾਂ ਸਾਰਿਆਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਡੂੰਘਾ ਦੁੱਖ ਛਾ ਗਿਆ। ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੇ ਇੱਕ ਸੱਚੇ ਸੰਤ-ਸਿਪਾਹੀ ਨੂੰ ਗੁਆ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਵੀ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਵਿਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਵੀ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਸੁਚੇਤ ਹਨ ਅਤੇ ਲੋੜ ਪੈਣ ‘ਤੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਨਵਾਂ ਜੋਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸਦਾ ਲਈ ਅਮਰ ਹੋ ਗਿਆ।
ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਭਾਈ Davinder Singh Baba ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਨੂੰ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਝਟਕਾ ਦਿੱਤਾ, ਪਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਵਿਅਰਥ ਨਹੀਂ ਗਈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨਾਲ ਇਹ ਸਾਬਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਭਾਰਤ ਤੱਕ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਦੁਨੀਆ ਭਰ ਦੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਸਾਂਝਾ ਸੁਪਨਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਨ ਤੋਂ ਪਿੱਛੇ ਨਾ ਹਟਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਅੱਜ ਵੀ ਜਿਉਂਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਆਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ।
Davinder Singh Baba ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਨੇ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਇਹ ਅਹਿਸਾਸ ਦਿਵਾਇਆ ਕਿ ਉਹ ਵੀ ਇਸ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕਜੁਟ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਸੱਚ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਮਰਦੇ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਹ ਆਪਣੇ ਕੰਮਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਦਾ ਜਿਉਂਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਤਿਕਾਰ ਨਾਲ ਲਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਢਾਡੀਆਂ ਦੀਆਂ ਵਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦੁਰੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਗਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਰਾਹ ਸਿਰਫ਼ ਬੋਲਣ ਦਾ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਕਰਨ ਦਾ ਰਾਹ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਅਮਰ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਆਖ਼ਰੀ ਸਾਹ ਤੱਕ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ‘ਤੇ ਅਡਿੱਗ ਰਹੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ, ਭਾਵੇਂ ਸਾਹਮਣੇ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਮੁਸ਼ਕਿਲਾਂ ਕਿਉਂ ਨਾ ਆਉਣ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸੁਨੇਹਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਰਾਹ ਔਖਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਵਾਲੇ ਸਿੱਖ ਹਮੇਸ਼ਾ ਆਪਣੇ ਸਿਰ ਉੱਚੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਹਮੇਸ਼ਾ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਸਾਡੇ ਲਈ ਇੱਕ ਚਾਨਣ ਮੁਨਾਰਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਾਨੂੰ ਸੱਚ ਦੇ ਰਾਹ ‘ਤੇ ਚੱਲਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: Shaheed Bhai Darshan Singh Takhanwadh: ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ ਤਖਾਣਵੱਧ
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQs)
- ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਸਿੱਖ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਕੀ ਭੂਮਿਕਾ ਸੀ?
ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਟਾਈਗਰ ਫੋਰਸ ਦੇ ਮੋਹਰੀ ਜੁਝਾਰੂ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਥ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ, ਹਥਿਆਰ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਭਰਤੀ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਯੋਗਦਾਨ ਪਾਇਆ। - ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਨੇ ਜਰਮਨੀ ਤੋਂ ਲਹਿਰ ਲਈ ਕੀ ਕੀਤਾ?
ਜਰਮਨੀ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਯੂਰਪੀ ਸੰਗਤ ਨੂੰ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ‘ਤੇ ਹੋ ਰਹੇ ਜ਼ੁਲਮਾਂ ਬਾਰੇ ਜਾਗਰੂਕ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕੀਤਾ। - ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਸ਼ਹੀਦੀ ਕਿਵੇਂ ਹੋਈ?
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਮਰਹਿਤ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਘੇਰ ਲਿਆ। ਬਚਣ ਦਾ ਕੋਈ ਰਾਹ ਨਾ ਵੇਖ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦੁਸ਼ਮਣ ਦੇ ਹੱਥੋਂ ਮਰਨ ਦੀ ਬਜਾਏ ਸਾਇਨਾਈਡ ਕੈਪਸੂਲ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। - ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ‘ਬਾਬਾ’ ਕਿਉਂ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਸੀ?
ਯੂਰਪੀ ਸੰਗਤ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ, ਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਨਿਮਰਤਾ ਦੇ ਸਤਿਕਾਰ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ‘ਬਾਬਾ’ ਦਾ ਨਾਮ ਦਿੱਤਾ। - ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਨੂੰ ਕੀ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸੱਚ ਅਤੇ ਨਿਆਂ ਲਈ ਲੜਨ ਵਾਲੇ ਕਦੇ ਹਾਰ ਨਹੀਂ ਮੰਨਦੇ ਅਤੇ ਪੰਥ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਹਰ ਸਮੇਂ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬਾਬਾ ਦੀ ਅਮਰ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਹੋਏ ਹੋ ਤਾਂ, ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਨੂੰ ਕਦੇ ਨਾ ਭੁੱਲਣ ਦਿਓ। ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਜ਼ਿਆਦਾ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਾਂਝਾ ਕਰੋ, ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਲਾਈਕ, ਸ਼ੇਅਰ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਲਿਖੋ। ਸਾਡੇ ਨਾਲ਼ ਜੁੜੇ ਰਹਿਣ ਲਈ “ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ Facebook Page “ ਨੂੰ ਫੋਲੋ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ। ਆਓ ਮਿਲ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੀਰਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈਏ! 🙏 ਸਤਿਨਾਮ ਸ੍ਰੀ ਵਾਹਿਗੁਰੂ!
✍️ About the Author – Kulbir Singh
Kulbir Singh is the founder of PunjabiTime.com, a powerful platform dedicated to reviving Punjabi culture, Sikh history, and the spirit of community storytelling. With a deep-rooted passion for his heritage, he writes emotionally compelling, well-researched content that connects generations.
Follow his work to discover stories that matter, voices that inspire, and a vision that unites. 🌍
© ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ, 2025 — ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸੱਚੀ ਅਵਾਜ਼।
#SikhHistory #ShaheedLegacy #KhalistanMovement #BhindranwaleTigersForce #SikhWarrior #PunjabHero #TrueStory
