Gurdev Singh Navapind – ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦਾ ਯੋਧਾ
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਕਹਾਣੀ। ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਸੰਘਰਸ਼ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਯੋਗਦਾਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵ।
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਅਤੇ ਦਰਦਨਾਕ ਅਧਿਆਇਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ, 1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦਾ ਸਮਾਂ, ਅਜਿਹੇ ਅਨੇਕ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨਾਲ ਭਰਪੂਰ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਵਾਭਿਮਾਨ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਨਿਛਾਵਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਮੋਤੀਆਂ ਦੀ ਮਾਲਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਚਮਕਦਾਰ ਹੀਰਾ ਸੀ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ, ਜਿਸ ਦਾ ਜਨਮ 16 ਫਰਵਰੀ 1971 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਨਵਾਪਿੰਡ ਫਤਿਹਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਅੱਜ ਦੇ ਤਰਨ ਤਾਰਨ ਸਾਹਿਬ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਇਸ ਛੋਟੇ ਜਿਹੇ ਪਿੰਡ ਨੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਯੋਧਾ ਦਿੱਤਾ ਜਿਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਅੱਜ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਹੈ।
ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ
ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦਾ ਜਨਮ ਸਰਦਾਰ ਬਾਘੇਲ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਬਲਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਦੇ ਬਰਕਤੀ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਇਹ ਪਰਿਵਾਰ ਅਲਗੋਂ ਕੋਠੀ-ਭਿੱਖੀਵਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਵਸਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਅਤੇ ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਲਈ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਸੀ। ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਆਪਣੇ ਸੱਤ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਚਾਰ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸਨ – ਭਾਈ ਬਲਦੇਵ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਦਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਭਾਈ ਜਤਿੰਦਰ ਸਿੰਘ, ਅਤੇ ਭਾਈ ਦਰਸ਼ਨ ਸਿੰਘ, ਅਤੇ ਦੋ ਭੈਣਾਂ ਬੀਬੀ ਦਲਜੀਤ ਕੌਰ ਅਤੇ ਬੀਬੀ ਰਾਜਵਿੰਦਰ ਕੌਰ ਸਨ।
ਇਸ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਗਹਿਰੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਨ। ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੇ ਪਰਦਾਦਾ ਬਾਬਾ ਮੰਗਲ ਗਿਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਦਾਸੀ ਮਹਾਤਮਾ ਸੰਤ ਸਨ। ਇਸ ਮਹਾਨ ਸਾਧੂ ਤੋਂ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨੈਤਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਜੀਵਨ ਦੀ ਬੁਨਿਆਦ ਪ੍ਰਾਪਤ ਹੋਈ ਸੀ। ਸਰਦਾਰ ਬਾਘੇਲ ਸਿੰਘ ਆਪ ਇੱਕ ਪੂਰੇ ਦੇ ਪੂਰੇ ਗੁਰਸਿੱਖ ਸਨ ਜੋ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਿੱਖ ਵੇਸ਼-ਭੂਸ਼ਾ ਅਪਣਾਉਂਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਮਹਾਰਾਜ ਉੱਤੇ ਪੂਰਾ ਭਰੋਸਾ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜੀਵਨ ਸਿੱਧਾ-ਸਾਦਾ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਇੱਕ ਨਿਡਰ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ।
ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਭ ਤੋਂ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਲਾਡ ਨਾਲ ਪਾਲਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਵੀ ਉਸ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਚਾਹੁੰਦੇ ਸਨ। ਇਹ ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਨੇਹ ਦਾ ਮਾਹੌਲ, ਗੁਰਸਿੱਖੀ ਮੁੱਲਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਮਿਲ ਕੇ, ਨੌਜਵਾਨ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਸੇਨਾ ਤੋਂ ਰਿਟਾਇਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਥ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਅਤੇ ਛੋਟੇ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਗੁਰਮਤਿ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਦਿੰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ।
Gurdev Singh Navapind: ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਕਾਸ
ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੀ ਪ੍ਰਾਇਮਰੀ ਸਿੱਖਿਆ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਰਦਾਰ ਬਾਘੇਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਫੌਜ ਤੋਂ ਰਿਟਾਇਰਮੈਂਟ ਲੈ ਲਿਆ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਪੂਰਾ ਸਮਾਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਪਰਵਰਿਸ਼ ਵਿੱਚ ਲਗਾਉਂਦੇ ਸਨ। ਛੋਟੇ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਵਿੱਚ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਇੱਕ ਖਾਸ ਗੁਣ ਨਜ਼ਰ ਆਉਂਦਾ ਸੀ – ਉਹ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਸੱਚ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿੱਚ ਬੋਲਣ ਤੋਂ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਹਿਚਕਦਾ ਸੀ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਉਸ ਨੇ ਕੋਈ ਗਲਤ ਗੱਲ ਦੇਖੀ, ਉਹ ਬੇਝਿਜਕ ਉਸ ਦਾ ਵਿਰੋਧ ਕਰਦਾ ਸੀ।
ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਪੜ੍ਹਦੇ ਸਮੇਂ Gurdev Singh Navapind ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕਿਤਾਬੀ ਵਿਦਿਆ ਸਿੱਖੀ ਬਲਕਿ ਪਿੰਡ ਦੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਤੋਂ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਗੁਰਮਤਿ ਦੀ ਅਮੁੱਲੀ ਵਿਰਾਸਤ ਵੀ ਹਾਸਲ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦੇ ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਕਸਰ ਉਸ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਚਰਿੱਤਰ, ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਦੇ ਕਾਰਨਾਮੇ, ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾਵਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨੌਜਵਾਨ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਪਰੰਪਰਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਗਹਿਰਾ ਲਗਾਅ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ।
ਘਰ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਸਵੇਰੇ ਨਿਤਨੇਮ ਦੀ ਬਾਣੀ ਪੜ੍ਹੀ ਜਾਂਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਰਹਿਰਾਸ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਪਾਠ ਹੁੰਦਾ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਜੀ ਅਕਸਰ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਯੋਧਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਂਦੀ ਸੀ। ਇਹ ਕਹਾਣੀਆਂ ਛੋਟੇ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੇ ਬੀਜ ਬੀਜਦੀ ਰਹਿੰਦੀਆਂ ਸਨ। ਉਸ ਨੇ ਬਚਪਨ ਵਿੱਚ ਹੀ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਜੀ ਦੇ ਸਾਹਿਬਜ਼ਾਦਿਆਂ, ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਜੀ, ਅਤੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਆਦਰਸ਼ ਮੰਨ ਲਿਆ ਸੀ।
ਨੌਜਵਾਨੀ ਅਤੇ ਸਿਆਸੀ ਜਾਗਰੂਕਤਾ
1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ Gurdev Singh Navapind ਨੌਜਵਾਨੀ ਦੀ ਦਹਲੀਜ਼ ਉੱਤੇ ਸੀ, ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਤੇਜ਼ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ। ਸੰਤ ਜਰਨੈਲ ਸਿੰਘ ਭਿੰਡਰਾਂਵਾਲੇ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ। ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਅਤੇ ਫਿਰ ਨਵੰਬਰ 1984 ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਕਤਲੇਆਮ, ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੇ ਨੌਜਵਾਨ Gurdev Singh Navapind ਦੇ ਮਨ ਉੱਤੇ ਡੂੰਘਾ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾਇਆ।
ਜਦੋਂ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਉੱਤੇ ਫੌਜੀ ਹਮਲਾ ਹੋਇਆ, ਤਾਂ ਸਾਰੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਗੁੱਸੇ ਦੀ ਲਹਿਰ ਦੌੜ ਗਈ। ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਵੀ ਇਸ ਘਟਨਾ ਨੇ ਬਹੁਤ ਦੁੱਖ ਪਹੁੰਚਾਇਆ। ਨੌਜਵਾਨ Gurdev Singh Navapind ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪਵਿੱਤਰ ਅਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਅਣਗਿਣਤ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਸ਼ਰਧਾਲੂਆਂ ਨੂੰ ਮਾਰਿਆ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਦੰਗਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਦਿਲ ਵਿੱਚ ਨਿਆਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਪੱਕਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਘਰ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਸਿਆਸੀ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਸੀ। ਪਿਤਾ ਜੀ ਅਤੇ ਵੱਡੇ ਭਰਾ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਚਰਚਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਛੋਟਾ Gurdev Singh Navapind ਚੁੱਪਚਾਪ ਬੈਠ ਕੇ ਸੁਣਦਾ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸਵਾਲ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਸਨ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਅਜਿਹਾ ਅਨਿਆਂ ਕਿਉਂ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਦਾ ਹੱਲ ਕੀ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ-ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਵੱਡਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਕੁਝ ਕਰਨ ਦਾ ਜਜ਼ਬਾ ਮਜ਼ਬੂਤ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਨਾਲ ਜੁੜਾਅ
1980 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਮੱਧ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਇੱਕ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਰੂਪ ਲੈ ਗਈ, ਤਾਂ ਕਈ ਸਿੱਖ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਹਥਿਆਰ ਚੁੱਕੇ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸੰਗਠਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਸੀ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ (KCF), ਜੋ ਸਰਬੱਤ ਖਾਲਸਾ ਅਤੇ ਪੰਥਕ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਬਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਅਤੇ ਇਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਅਧਿਕਾਰਿਕ ਫੌਜ ਸੀ। ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਰਾਜ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸੀ।
ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਨੇ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਕੋਈ ਜਲਦਬਾਜ਼ੀ ਵਿੱਚ ਲਿਆ ਗਿਆ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਦੇ ਪਿੱਛੇ ਉਸ ਦੀ ਡੂੰਘੀ ਸੋਚ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਪ੍ਰਤੀ ਪਿਆਰ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਦੇਖਿਆ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨਾਲ ਹੋ ਰਹੇ ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਕੋਈ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਨਿਕਲ ਰਿਹਾ। ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਮੁਤਾਬਿਕ, ਜਦੋਂ ਸਾਰੇ ਸ਼ਾਂਤੀਪੂਰਨ ਤਰੀਕੇ ਅਸਫਲ ਹੋ ਜਾਣ, ਤਾਂ ਤਲਵਾਰ ਚੁੱਕਣਾ ਜਾਇਜ਼ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸੰਗਠਨ ਸੀ, ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਸਨ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ CRPF, BSF ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਬਲ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ। ਇਹ ਸੰਗਠਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਹਿੰਦੂਆਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਉਂਦਾ ਸੀ, ਜੋ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਲਹਿਰ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਸਨ। ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਨੇ ਇਸ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਕੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜਨ ਦਾ ਸੰਕਲਪ ਲਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਆਦਰ-ਸਤਿਕਾਰ ਦੇ ਲਈ ਲੜਨਾ ਪਵੇਗਾ।
ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਾ ਸਮਾਂ
1980 ਅਤੇ 1990 ਦਾ ਦਹਾਕਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਦਰਦਨਾਕ ਅਤੇ ਖੂਨੀ ਸਮਾਂ ਸੀ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਪੁਲਿਸ ਅਤੇ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲਾਂ ਵੱਲੋਂ ਵਿਆਪਕ ਦਮਨ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ। ਮਨੁੱਖੀ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੇ ਕਾਰਕੁੰਨ ਭਾਈ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਖਾਲੜਾ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਇਸ ਸਮੇਂ 25 ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।
ਇਸ ਭਿਆਨਕ ਮਾਹੌਲ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਨੇ ਆਪਣੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਨੂੰ ਜਾਰੀ ਰੱਖਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਵਿਭਿੰਨ ਮਿਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ, ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਉਸ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਸੁਤੰਤਰ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਮਾਣ ਸਕਣ। ਉਸ ਨੇ ਕਦੇ ਵੀ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਲੋਕਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਬਲਕਿ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾਇਆ ਜੋ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਕਰ ਰਹੇ ਸਨ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਅਕਸਰ ਉਸ ਦੇ ਘਰ ਛਾਪੇ ਮਾਰਦੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਅਤੇ ਭੈਣ-ਭਰਾ ਹਮੇਸ਼ਾ ਉਸ ਦੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਾਰੇ ਚਿੰਤਤ ਰਹਿੰਦੇ ਸਨ, ਪਰ ਉਹ ਜਾਣਦੇ ਸਨ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਜੋ ਰਾਹ ਚੁਣਿਆ ਹੈ, ਉਹ ਸਹੀ ਹੈ। ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਸਾਰੇ ਮੈਂਬਰ ਉਸ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਦਾ ਸਨਮਾਨ ਕਰਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਵਧਾਉਂਦੇ ਸਨ।
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਆਪਰੇਸ਼ਨਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸੀ। ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਕਈ ਸਫਲ ਮਿਸ਼ਨ ਕਾਮਯਾਬ ਕੀਤੇ। ਉਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸੂਝ-ਬੂਝ ਦੇ ਕਾਰਨ ਉਸ ਨੂੰ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਇੱਜ਼ਤ ਮਿਲੀ। ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਉਸ ਨੂੰ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧਾ ਅਤੇ ਸੱਚੇ ਗੁਰਸਿੱਖ ਵਜੋਂ ਮੰਨਦੇ ਸਨ।
ਸ਼ਹਾਦਤ ਅਤੇ ਕੁਰਬਾਨੀ
ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਕਿਸੇ ਨਿਸ਼ਚਿਤ ਤਾਰੀਖ ਬਾਰੇ ਸਰਚ ਦੇ ਨਤੀਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਪਰ ਇਹ ਸਾਫ਼ ਹੈ ਕਿ ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਨਿਛਾਵਰ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਜਦੋਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਮਿਲਿਟੈਂਟਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੈਕ ਥੰਡਰ ਚਲਾਇਆ ਗਿਆ, ਤਾਂ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੀ ਆਪਰੇਸ਼ਨਲ ਸਮਰੱਥਾ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਅਨੇਕ ਸਿੱਖ ਯੋਧੇ ਸ਼ਹੀਦ ਹੋਏ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਸੀ। ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯੋਧਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਵਿਅਕਤੀ ਸੀ ਜਿਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਤੋਂ ਕਦੇ ਸਮਝੌਤਾ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਉਸ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਪੂਰੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਅਤੇ ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵਿੱਚ ਅਜੇ ਵੀ ਉਹ ਜਜ਼ਬਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਪਾਇਆ ਸੀ।
ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਪਿੰਡ ਵਾਲਿਆਂ ਨੇ ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਗਰਵ ਨਾਲ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤਾ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਲਾਡਲੇ ਬੇਟੇ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਪਿੰਡ ਨਵਾਪਿੰਡ ਫਤਿਹਪੁਰ ਵਿੱਚ ਅੱਜ ਵੀ ਲੋਕ ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਨੂੰ ਸਿਰਮਾਥੇ ਰੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਸਿਖਾਇਆ ਕਿ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਜਾਨ ਦੇਣਾ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਸਨਮਾਨ ਹੈ।
ਵਿਰਾਸਤ ਅਤੇ ਯਾਦਗਾਰ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਿਰਫ਼ ਉਸ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਵਿੱਚ ਹੀ ਸੀਮਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਅੱਜ ਦੀ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਲਈ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਬਕ ਹੈ। ਉਸ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਕਿ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਅਤੇ ਧਰਮ ਦੇ ਲਈ ਲੜਨਾ ਕੋਈ ਮਾਮੂਲੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੀ ਸੇਵਾ ਹੈ। ਉਸ ਦੇ ਜੀਵਨ ਤੋਂ ਸਾਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਸੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਆਰਾਮ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਸਮੁੱਚੀ ਕੌਮ ਦੀ ਭਲਾਈ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦਾ ਸਥਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਅਣਗਿਣਤ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਸਫ਼ ਵਿੱਚ ਹੈ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਵਾਭਿਮਾਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਆਪਣੀਆਂ ਜਾਨਾਂ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਕਦੇ ਵੀ ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਉੱਤੇ ਅਨਿਆਂ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਵਰਗੇ ਬਹਾਦਰ ਨੌਜਵਾਨ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਇੱਕ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦਾ ਢੰਗ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਕਦੇ ਵੀ ਪਿੱਛੇ ਨਹੀਂ ਹਟਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਉਸ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਹੋਣਾ ਸਿਰਫ਼ ਨਾਮ ਰੱਖਣ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਦੱਸੇ ਰਾਹ ਉੱਤੇ ਚੱਲਣ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Gurmej Singh Geja: ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਸੂਰਬੀਰ ਯੋਧੇ
ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ (FAQ)
1. ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਕੌਣ ਸਨ?
ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧਾ ਸਨ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 16 ਫਰਵਰੀ 1971 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਨਵਾਪਿੰਡ ਫਤਿਹਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
2. ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਕੀ ਸੀ?
ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਇੱਕ ਸਿੱਖ ਮਿਲਿਟੈਂਟ ਸੰਗਠਨ ਸੀ ਜਿਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਸਿੱਖਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਮੁਲਕ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਸੀ।
3. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ ਕੀ ਸੀ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਰਦਾਰ ਬਾਘੇਲ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਰਿਟਾਇਰਡ ਫੌਜੀ ਅਤੇ ਪੱਕੇ ਗੁਰਸਿੱਖ ਸਨ, ਅਤੇ ਪਰਦਾਦਾ ਬਾਬਾ ਮੰਗਲ ਗਿਰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਉਦਾਸੀ ਸੰਤ ਸਨ।
4. 1980-90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਥਿਤੀ ਕੀ ਸੀ?
ਇਹ ਸਮਾਂ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਦੀ ਲੜਾਈ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪਾਈ।
5. ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਕੀ ਹੈ?
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਆਪਣੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਸਰਬਸ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰੇਰਣਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰੇਰਣਾਦਾਇਕ ਅਧਿਆਇਆਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ[1]। ਉਸ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਕਦੇ ਵੀ ਅਨਿਆਂ ਅਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਸਹਿਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਜਦੋਂ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਅਤੇ ਸਵਾਭਿਮਾਨ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਵਰਗੇ ਬਹਾਦਰ ਸਪੂਤ ਮੈਦਾਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਹਨ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਕੌਮ ਦੀ ਇੱਜ਼ਤ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕੀਤੀ ਹੈ।
ਅੱਜ ਜਦੋਂ ਦੁਨੀਆ ਤੇਜ਼ੀ ਨਾਲ ਬਦਲ ਰਹੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨੌਜਵਾਨ ਪੀੜ੍ਹੀ ਆਪਣੀ ਜੜ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਭੁੱਲ ਰਹੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦਾ ਉਦਾਹਰਣ ਇੱਕ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ ਦੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ। ਉਸ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਧਰਮ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦਾ ਇੱਕ ਢੰਗ ਹੈ ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸੱਚ, ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੇ ਮੁੱਲ ਸਰਬੋਪਰੀ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਅਗਲੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਸਾਡੇ ਮੁੱਲ ਅਤੇ ਸਿਧਾਂਤ ਸਾਡੇ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਰਾਖੀ ਲਈ ਹਰ ਕੁਰਬਾਨੀ ਦੇਣ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Gurdev Singh Navapind ਦੀ ਯਾਦ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜ਼ਿੰਦਾ ਰਹੇਗੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸੋਨੇ ਦੇ ਅੱਖਰਾਂ ਨਾਲ ਲਿਖਿਆ ਰਹੇਗਾ। ਸਾਡਾ ਕਰਤੱਵ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖੀਏ ਅਤੇ ਆਗਾਮੀ ਪੀੜ੍ਹੀਆਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਆਦਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਮੁੱਲਾਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸੀਏ। ਸਿਰਫ਼ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਨੂੰ ਸਾਰਥਕ ਬਣਾ ਸਕਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਸਵਾਭਿਮਾਨ ਦੀ ਰਾਖੀ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਗੁਰਦੇਵ ਸਿੰਘ ਨਵਾਪਿੰਡ ਜੀ ਨੂੰ ਸਤ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ!
