Bhai Gurjap Singh ਗੱਬਰ (1968–1991), KCF ਦੇ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘ, 17 ਮਾਰਚ 1991 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਵੱਲੋਂ ਝੂਠੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਪੜ੍ਹੋ ਉਹਦੀ ਕਹਾਣੀ।
Bhai Gurjap Singh ਗੱਬਰ (1968–1991): ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਦਾ ਅਮਰ ਪ੍ਰਤੀਕ
ਜਨਮ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ
Bhai Gurjap Singh ਗੱਬਰ ਦਾ ਜਨਮ 1968 ਵਿੱਚ ਪਿੰਡ ਪਹਿਉਵਿੰਦ (ਭਿਖੀਵਿੰਡ, ਪੰਜਾਬ) ਵਿਖੇ ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਮੁਖ ਸਿੰਘ ਅਤੇ ਮਾਤਾ ਹਰਭਜਨ ਕੌਰ ਦੇ ਘਰ ਹੋਇਆ। ਪੰਜ ਭੈਣ-ਭਰਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਉਸ ਨੇ ਛੋਟੀ ਉਮਰ ਤੋਂ ਹੀ ਖੇਤੀ ਦਾ ਕੰਮ ਸੰਭਾਅ ਲਿਆ। ਉਸ ਦਾ ਪਰਿਵਾਰ ਸਿੱਖ ਧਾਰਮਿਕ ਮੁੱਲਾਂ ਨਾਲ ਡੂੰਘਾ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਸੀ, ਅਤੇ ਗੁਰਜਾਪ ਨੇ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਅੱਠਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕੀਤੀ। ਭਰਾਵਾਂ ਤੇ ਭੈਣ ਦੀ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀ ਨੇ ਉਸ ਵਿੱਚ ਸੰਜਮ ਤੇ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੇ ਗੁਣ ਪੈਦਾ ਕੀਤੇ।
ਸਿੱਖੀ ਨਾਲ ਨਿਭਾ: ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚਾ ਤੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ
1982 ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਯੁੱਧ ਮੋਰਚੇ ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਸਿੱਖ ਸੰਗਠਨਾਂ ਨੇ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਰੈਜ਼ੋਲਿਊਸ਼ਨ ਦੀਆਂ ਮੰਗਾਂ ਲਈ ਅੰਦੋਲਨ ਛੇੜਿਆ। ਇਸ ਮੋਰਚੇ ਨੇ Bhai Gurjap Singh ਵਰਗੇ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਲਈ ਜਾਗ੍ਰਿਤ ਕੀਤਾ। ਜੂਨ 1984 ਵਿੱਚ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਨੇ ਸਰਬੰਸ ਕੌਲੀ ਦੇ ਹਮਲੇ ਨੇ ਸਿੱਖ ਯੁਵਕਾਂ ਦੇ ਮਨਾਂ ਵਿੱਚ ਰੋਸ ਭਰ ਦਿੱਤਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ ਨੇ ਇਸ ਹਮਲੇ ਨੂੰ “ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਆਤਮਾ ‘ਤੇ ਹਮਲਾ” ਐਲਾਨਿਆ, ਜਿਸ ਨੇ Bhai Gurjap Singh ਨੂੰ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ (ਕੇਸੀਐਫ) ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਆ ਕੀਤਾ।
ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ: ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ
Bhai Gurjap Singh ਨੇ ਘਰੇਲੂ ਪੱਧਰ ‘ਤੇ ਹੀ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਮਦਦ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਉਹ ਭਾਈ ਪਰਗਟ ਸਿੰਘ ਸਮਰਾ ਵਰਗੇ ਕਮਾਂਡੋਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣਾ, ਰਿਹਾਇਸ਼, ਅਤੇ ਹਥਿਆਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਜ ਖੇਤਰ ਮਾਝਾ ਇਲਾਕਾ (ਅੰਮ੍ਰਿਤਸਰ, ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ, ਤਰਨਤਾਰਨ) ਸੀ, ਜਿੱਥੇ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਦਮਨ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਉਸ ਨੇ ਗੁਪਤ ਨੈੱਟਵਰਕ ਬਣਾਇਆ ਰੱਖਿਆ। ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਦੇ ਨਾਲ ਉਸ ਦਾ ਸੰਬੰਧ ਸਿਰਫ਼ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਨਹੀਂ ਸੀ, ਸਗੋਂ ਧਾਰਮਿਕ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਦਾ ਇੱਕ ਹਿੱਸਾ ਸੀ।
ਸ਼ਹਾਦਤ: ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨੂੰ ਝੂਠੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰਨਾ
17 ਮਾਰਚ 1991 ਨੂੰ Bhai Gurjap Singh ਆਪਣੇ ਖੇਤ ਵਿੱਚ ਕੰਮ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਆ। ਉਸੇ ਦਿਨ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਦੇ ਬਾਹਰੀ ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਉਸ ਨੂੰ ਅਤੇ ਉਸ ਦੇ ਸਾਥੀ ਭਾਈ ਗੁਰਮੇਜ ਸਿੰਘ ਗੇਜੂ (ਪਿੰਡ ਸਨਪੁਰ) ਨੂੰ ਝੂਠੀ “ਮੁਠਭੇੜ” ਵਿੱਚ ਸ਼ਹੀਦ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਦਾਅਵਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਦੋਨੋਂ “ਆਤੰਕਵਾਦੀ” ਸਨ, ਪਰੰਤੂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਸੀ। ਇਹ ਘਟਨਾ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਇੱਕ ਕੜੀ ਸੀ।
ਪਰਿਵਾਰ ‘ਤੇ ਅੱਤਿਆਚਾਰਾਂ ਦਾ ਸਿਲਸਿਲਾ
Bhai Gurjap Singh ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਵੀ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਨਹੀਂ ਛੱਡਿਆ:
- ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਮਿੱਟੀ ਵਿੱਚ ਮਿਲਾ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਸ ਥਾਂ ‘ਤੇ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਚੌਕੀ ਬਣਾ ਲਈ।
- ਉਸ ਦੇ ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਕੇਸਾਂ ਵਿੱਚ ਫਸਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਗਈਆਂ।
- ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੱਕ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ, ਜਿਸ ਦੌਰਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਮੀਨ ਤੇ ਸੰਪੱਤੀ ਜ਼ਬਤ ਕਰ ਲਈ ਗਈ।
ਇਹ ਦਮਨ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀ ਆਮ ਕਹਾਣੀ ਸੀ, ਜਿੱਥੇ “ਝੂਠੀਆਂ ਮੁਠਭੇੜਾਂ” ਦੇ ਬਹਾਨੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨੌਜਵਾਨ ਮਾਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ।
ਵਿਰਾਸਤ: ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਅਮਰ ਜੋਤ
Bhai Gurjap Singh ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਜੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ 1984 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਦਮਨਕਾਲ ਵਿੱਚ ਧਰਮ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਜਾਨ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤੀ। ਉਸ ਦਾ ਨਾਮ ਖਾਲਿਸਤਾਨੀ ਲਹਿਰ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੀ ਸੂਚੀ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੈ, ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਗ੍ਰਾਮੀਂਣ ਇਲਾਕਿਆਂ ਵਿੱਚ ਉਸ ਦੀਆਂ ਬਹਾਦਰੀਆਂ ਦੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਸੁਣਾਈਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਉਸ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਸਿੱਖ ਯੁਵਕਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਬਣੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਜੋ ਗੁਰੂ ਗੋਬਿੰਦ ਸਿੰਘ ਦੇ ਇਸ ਸੰਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਉਂਦੇ ਹਨ:
“ਜਬ ਲਗ ਖਾਲਸਾ ਰਹੇ ਨਿਆਰਾ, ਤਬ ਲਗ ਤੇਜ਼ ਦੀਓ ਮੈਂ ਸਾਰਾ।”
ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਹਰ ਸਾਲ 17 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਵਿਖੇ ਸਮਾਗਮਾਂ ਦਾ ਆਯੋਜਨ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਸਿੱਖ ਸੰਗਤਾਂ ਉਸ ਦੇ ਬਲੀਦਾਨ ਨੂੰ ਸਲਾਮ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ।
ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਅਗਨੀ ਪਰੀਖਿਆ ਵਿੱਚ ਪਰਖਿਆ ਗਿਆ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਦੀਵਾ
Bhai Gurjap Singh ਗੱਬਰ ਦੀ ਜੀਵਨੀ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਉਸ ਦੁਖਾਂਤਕ ਦੌਰ ਦੀ ਗਵਾਹ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਜਾਨਾਂ ਲੈਣਾ “ਰਾਜਨੀਤਕ ਜ਼ਰੂਰਤ” ਬਣ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਸ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਪੂਰੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ ਜਿਸ ਨੇ 1984 ਤੋਂ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਦਮਨ ਦਾ ਦੰਦਾ ਸਹਿਣਾ ਪਿਆ। ਆਜ਼ਾਦੀ ਦੀ ਖਾਤਿਰ ਉਸ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਸਾਡੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਹਮੇਸ਼ਾ ਜੀਵਤ ਰਹੇਗੀ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: ਸ਼ਹੀਦ Bhai Gurnam Singh: ਥੱਥੀ ਜੈਮਲ ਸਿੰਘ (1962–1990)
5 ਅਕਸਰ ਪੁੱਛੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਸਵਾਲ
1. ਭਾਈ ਗੁਰਜਾਪ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਦੋਂ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਸ਼ਹੀਦ ਕੀਤਾ ਗਿਆ?
17 ਮਾਰਚ 1991 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਸ ਨੂੰ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਦੇ ਨੇੜੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਝੂਠੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ।
2. ਉਹ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਨਾਲ ਕਿਵੇਂ ਜੁੜੇ?
1984 ਦੇ ਆਪਰੇਸ਼ਨ ਬਲੂ ਸਟਾਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸ ਨੇ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਨੂੰ ਰਿਹਾਇਸ਼, ਭੋਜਨ ਅਤੇ ਹਥਿਆਰ ਮੁਹੱਈਆ ਕਰਵਾਏ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਿਆ।
3. ਉਸ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਕਿਹੜਾ ਅੱਤਿਆਚਾਰ ਹੋਇਆ?
ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਘਰ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ, ਭਰਾਵਾਂ ਨੂੰ ਯਾਤਨਾਵਾਂ ਦਿੱਤੀਆਂ, ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਨੂੰ 3 ਸਾਲ ਘਰ ਤੋਂ ਦੂਰ ਰਹਿਣਾ ਪਿਆ।
4. ਉਸ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸਕ ਮਹੱਤਵ ਕੀ ਹੈ?
ਉਸ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਕਤਲੇਆਮ ਦੀ ਗਵਾਹੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
5. ਉਸ ਦੀ ਯਾਦ ਵਿੱਚ ਕਿਹੜੇ ਸਮਾਗਮ ਹੁੰਦੇ ਹਨ?
ਹਰ ਸਾਲ 17 ਮਾਰਚ ਨੂੰ ਭਿਖੀਵਿੰਡ ਵਿਖੇ ਸ਼ਹੀਦੀ ਸਭਾਵਾਂ ਆਯੋਜਿਤ ਕੀਤੀਆਂ ਜਾਂਦੀਆਂ ਹਨ।
ਯਾਦਗਾਰੀ ਹੈਸ਼ਟੈਗ
#ShaheedGurjapSinghGabbar #KhalistanCommandoForce #SikhMartyrs #PunjabHistory #FakeEncounters #SikhGenocide1984 #NeverForget1991
ਤੁਹਾਡਾ ਸਹਿਯੋਗ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹੈ!
ਜੇ ਤੁਸੀਂ ਭਾਈ ਗੁਰਜਾਪ ਸਿੰਘ ਗੱਬਰ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਹੋ, ਜਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦਾਂ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਰੱਖਦੇ ਹੋ, ਤਾਂ ਕਿਰਪਾ ਕਰਕੇ ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਲਾਈਕ, ਸਾਂਝਾ, ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰ ਕਮੈਂਟ ਵਿੱਚ ਦੱਸੋ। “ਪੰਜਾਬੀ ਟਾਈਮ Facebook Page “ ਨੂੰ ਫੋਲੋ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀਆਂ ਅਣਕਹੀਆਂ ਕਹਾਣੀਆਂ ਨਾਲ ਜੁੜੇ ਰਹੋ। ਆਓ ਮਿਲ ਕੇ ਇਨ੍ਹਾਂ ਵੀਰਾਂ ਦੀ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਅੱਗੇ ਵਧਾਈਏ! 🙏
