ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਸੁਨਹਿਰੀ ਪੰਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖੇ ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Tarsem Singh Riali ਦਾ ਨਾਮ ਸੁਨਹਿਰੀ ਅਖਰਾਂ ਵਿੱਚ ਲਿਖਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਇਸ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧੇ ਨੇ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਸੀ। 1980ਵਿਆਂ ਦੇ ਮੁਸ਼ਕਿਲ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਅਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਬਾਦਲ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦਲੇਰੀ ਨਾਲ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਮੋਰਚਾ ਸੰਭਾਲਿਆ।
Thank you for reading this post, don't forget to subscribe!ਬਚਪਨ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ: Tarsem Singh
ਅਮਰ ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Tarsem Singh Riali ਦਾ ਜਨਮ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ 1968 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਰਿਆਲੀ ਖੁਰਦ, ਤਹਿਸੀਲ ਬਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਮਾਤਾ ਰਤਨ ਕੌਰ ਦੀ ਪਵਿੱਤਰ ਕੁੱਖੋਂ ਜਨਮੇ ਇਸ ਬਹਾਦਰ ਸਪੂਤ ਦੇ ਪਿਤਾ ਸਰਦਾਰ ਗੁਰਦੀਪ ਸਿੰਘ ਇੱਕ ਮਿਹਨਤਕਸ਼ ਕਿਸਾਨ ਸਨ ਜੋ ਜ਼ਮੀਂਦਾਰਾਂ ਦੇ ਖੇਤਾਂ ਵਿੱਚ ਦਿਹਾੜੀਦਾਰ ਦਾ ਕੰਮ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਇੱਕ ਛੋਟਾ ਭਰਾ ਭਾਈ ਨਿਰਮਲ ਸਿੰਘ ਵੀ ਸੀ।
ਸਾਧਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਵਿੱਚ ਜਨਮੇ ਭਾਈ Tarsem Singh ਨੇ ਆਪਣੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਿੱਖਿਆ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਰਕਾਰੀ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਦਸਵੀਂ ਜਮਾਤ ਤੱਕ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਬਾਰ੍ਹਵੀਂ ਜਮਾਤ ਭੰਗਾਲੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਸਕੂਲ ਤੋਂ ਪਾਸ ਕੀਤੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਹੀ ਗੁਰਬਾਣੀ ਪ੍ਰਤੀ ਲਗਾਵ ਰੱਖਦੇ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੇ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਗੁਰਸਿੱਖ ਤੋਂ ਗੁਰਬਾਣੀ ਸੰਥਿਆ ਸਿੱਖੀ ਅਤੇ ਜਲਦੀ ਹੀ ਕਈ ਸਿੱਖ ਬਾਣੀਆਂ ਕੰਠਸਥ ਕਰ ਲਈਆਂ।
ਗ੍ਰੈਜੂਏਸ਼ਨ ਪੂਰੀ ਕਰਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਪਹਿਲਾਂ ਪੰਖਾ ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਕੰਮ ਕੀਤਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਬੱਸ ਕੰਡਕਟਰ ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਸਾਧਾਰਨ ਪਿਛੋਕੜ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਡੂੰਘੀ ਸ਼ਰਧਾ ਅਤੇ ਕੌਮੀ ਸੇਵਾ ਦੀ ਭਾਵਨਾ ਸੀ।
ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਮੁਲਾਕਾਤ ਅਤੇ ਪ੍ਰੇਰਨਾ
ਭਾਈ Tarsem Singh ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਨਿਰਣਾਇਕ ਮੋੜ ਉਦੋਂ ਆਇਆ ਜਦੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮੁਲਾਕਾਤ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਦੇ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਭਾਈ ਪੂਰਨ ਸਿੰਘ ਚਚੋਵਾਲੀ ਅਤੇ ਭਾਈ ਸਰਬਜੀਤ ਸਿੰਘ ਲਾਈ ਨਰਗਲ ਨਾਲ ਹੋਈ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੋਵਾਂ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਤੋਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋਏ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਿੰਘਾਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਡੂੰਘਾ ਹੁੰਦਾ ਗਿਆ।
ਇਸ ਮੁਲਾਕਾਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ Tarsem Singh ਨੇ ਗੁਪਤ ਰੂਪ ਨਾਲ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਸਹਾਇਤਾ ਕਰਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਉੱਤੇ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜ ਵੱਲੋਂ ਅਤਿਆਚਾਰ ਦੇ ਬਾਦਲ ਮੰਡਰਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਅਤੇ 1984 ਵਿੱਚ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਸਾਹਿਬ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਜੋਸ਼ ਭਰ ਚੁੱਕਾ ਸੀ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਵੀ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਦਾ ਜੋਸ਼ ਪੈਦਾ ਹੋਇਆ।
ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣਾ
ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬੀਤਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਫਰਵਰੀ 1986 ਵਿੱਚ ਭਾਈ Tarsem Singh ਨੇ ਸਥਾਈ ਤੌਰ ‘ਤੇ ਘਰ ਛੱਡ ਕੇ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਦਾ ਫੈਸਲਾ ਕੀਤਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਫੈਸਲਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਬਦਲ ਗਈ। ਸੰਗਠਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇੱਕ ਸਮਰਪਿਤ ਯੋਧੇ ਵਜੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ।
ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਈ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਤਾਂ ਨੂੰ ਸਜ਼ਾ ਦਿੱਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਤਲਵੰਡੀ ਪਿੰਡ ਦੇ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਮੁਖਬਰ ਨੂੰ ਗੋਲੀ ਮਾਰ ਕੇ ਖਤਮ ਕੀਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਤਲਵੰਡੀ ਪਿੰਡਾਂ ਦੇ ਵਿਚਕਾਰ ਬੰਬ ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੀ.ਆਰ.ਪੀ.ਐੱਫ. ਦਾ ਟਰੱਕ ਅਤੇ ਦੋ ਹੋਰ ਗੱਡੀਆਂ ਉਡਾ ਦਿੱਤੀਆਂ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰ ਅਤੇ ਸਥਾਨਕ ਪਿੰਡ ਵਾਸੀਆਂ ਨੂੰ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਦਲੇਰੀ ਅਤੇ ਬਹਾਦਰੀ ਦੀਆਂ ਮਿਸਾਲਾਂ
ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਦੀ ਦਲੇਰੀ ਦਾ ਇਹ ਆਲਮ ਸੀ ਕਿ ਜਦੋਂ ਪੁਲਿਸ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਫੜਨ ਲਈ ਰੇਗੂਲਰ ਰੇਡਾਂ ਮਾਰਨ ਲੱਗੀ, ਤਾਂ ਜਿਸ ਦਿਨ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਪੱਕਾ ਪਤਾ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਘਰ ਝੁਝਾਰੂ ਸਿੰਘਾਂ ਸਮੇਤ ਹਥਿਆਰਾਂ ਨਾਲ ਮੌਜੂਦ ਹੈ, ਤਾਂ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਪੈਰ ਰੱਖਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ ਸਨ।
ਇੱਕ ਵਾਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਐੱਸ.ਐੱਸ.ਪੀ. ਗੋਬਿੰਦ ਰਾਮ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੱਤੀ, “ਮੈਂ ਇਸ ਦਿਨ ਅਤੇ ਇਸ ਸਮੇਂ ਆਪਣੇ ਘਰ ਹੋਵਾਂਗਾ, ਜੇ ਤੁਹਾਡੀ ਹਿੰਮਤ ਹੈ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਪਿੰਡ ਆਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ, ਅਤੇ ਮੈਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਦਿਖਾਵਾਂਗਾ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦਾ ਕਿਵੇਂ ਸਵਾਗਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।” ਪਰ ਉਸ ਦਿਨ ਕੋਈ ਵੀ ਭਾਰਤੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਬਲ ਪਿੰਡ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਦੀ ਹਿੰਮਤ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਿਆ।
ਝੁਝਾਰੂ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼
ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਨੇ ਕਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕਾਰਵਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਹਿੱਸਾ ਲਿਆ। ਉਸ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਝੂਠੇ ਮੁਕੱਦਮਿਆਂ ਵਿੱਚ ਫਸਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਅਨਗਿਣਤ ਮਾਸੂਮ ਸਿੰਘ ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਠਭੇੜਾਂ ਵਿੱਚ ਮਾਰੇ ਜਾ ਰਹੇ ਸਨ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਆਪਣਾ ਸਰਬਸ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ।
ਸ਼ਸਤਰ ਪ੍ਰਾਪਤੀ ਲਈ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਅਕਸਰ ਸਰਹੱਦ ਪਾਰ ਕਰਨੀ ਪੈਂਦੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੜਾਈ ਲਈ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਹਥਿਆਰ ਅਤੇ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ ਇਕੱਠਾ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਪਰ ਬਦਕਿਸਮਤੀ ਨਾਲ ਜਿਸ ਆਦਮੀ ਦੇ ਪਾਸ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਗੋਲਾ-ਬਾਰੂਦ ਰੱਖਿਆ ਸੀ, ਉਹ ਇੱਕ ਗੱਦਾਰ ਨਿਕਲਿਆ। ਉਸ ਨੇ ਸ਼ਸਤਰਾਂ ਨਾਲ ਭਰੀ ਪੂਰੀ ਟਰਾਲੀ ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੰਘ ਉਸ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਲਈ ਤਿਆਰ ਸਨ ਪਰ ਉਹ ਲੁੱਕ ਗਿਆ ਅਤੇ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਬਚਾ ਲਈ।
ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਕਾਰਵਾਈਆਂ
ਭਾਈ Tarsem Singh ਦੇ ਜਥੇ ਵੱਲੋਂ ਦਿਆਲਗੜ੍ਹ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲਾ ਭਾਰਤੀ ਸਿਸਟਮ ਕਦੇ ਨਹੀਂ ਭੁੱਲ ਸਕੇਗਾ। ਇਹ ਕਾਰਵਾਈ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਨੂੰ ਉਸ ਸਥਾਨ ਤੋਂ ਹਟਾਉਣ ਲਈ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ, ਜਿਸ ਲਈ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨੂੰ ਕਈ ਚੇਤਾਵਨੀਆਂ ਦਿੱਤੀਆਂ ਸਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਥਾ ਵਧਾਲਾ ਬੈਂਕ ਰੱਬੇਰੀ ਅਤੇ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੁਰੀ ਸ਼ਕਤੀਆਂ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰਨ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਾਥੀਆਂ ਨੇ ਇੱਕ ਥਾਣੇਦਾਰ ਨੂੰ ਰੁੱਖ ਨਾਲ ਬੰਨ੍ਹ ਕੇ ਜਿੰਦਾ ਸਾੜ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿਉਂਕਿ ਉਹ ਔਰਤਾਂ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਕਰਦਾ ਸੀ, ਅਤੇ ਮਾਸੂਮ ਸਿੱਖ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਪਰੇਸ਼ਾਨ ਕਰਦਾ ਸੀ। ਸਮਾਜਿਕ ਕੰਮ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਜਦੋਂ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਸਥਾਨਕ ਸਮੁਦਾਇ ਦੀਆਂ ਗਰੀਬ ਈਸਾਈ ਕੁੜੀਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਸਨ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇਹ ਕਿਸੇ ਤਿਉਹਾਰ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦਾ ਸੀ।
ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਸੇਵਾ
ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਯੋਧਾ ਹੀ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਬਲਕਿ ਉਹ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇ ਵਿਕਾਸ ਵਿੱਚ ਵੀ ਡੂੰਘੀ ਦਿਲਚਸਪੀ ਰੱਖਦੇ ਸਨ। ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਨੂੰ ਮੁੱਖ ਉਦੇਸ਼ ਮੰਨਦੇ ਹੋਏ, ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਕਨੁਵਾਲ ਰੋਡ ਉੱਤੇ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਕੈਡਮੀ ਧੁਪਸਰੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਹ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਆਧੁਨਿਕ ਸਿੱਖਿਆ ਦੇਣ ਦਾ ਸਾਧਨ ਸੀ, ਬਲਕਿ ਇਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸੀ।
ਇਹ ਕਦਮ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਦੂਰਦਰਸ਼ੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਮਝਦੇ ਸਨ ਕਿ ਅਸਲ ਤਬਦੀਲੀ ਸਿੱਖਿਆ ਰਾਹੀਂ ਹੀ ਆ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਹ ਯਕੀਨ ਸੀ ਕਿ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਸਹੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖ ਸਕਣ।
ਸ਼ਹਾਦਤ ਦੀ ਰਾਹ ਅਤੇ ਅੰਤਿਮ ਦਿਨ
ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਿਆਰੇ ਸਾਥੀ ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਕਰਨਾਮਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਹੰਤ ਸਿੰਘ ਮਲਕਪੁਰ ਆਪਣੇ ਅੰਤਿਮ ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚ 1990 ਵਿੱਚ ਫਿਰੋਜ਼ਪੁਰ ਦੇ ਇੱਕ ਉਪਨਗਰ ਵਿੱਚ ਗਏ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਥਿਆਰ ਲੈਣੇ ਸਨ, ਪਰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਉਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਪੈਸੇ ਦੇ ਦਿੱਤੇ ਸਨ। ਪਰ ਦੁਰਭਾਗਾ ਨਾਲ ਜਿਸ ਆਦਮੀ ਨੂੰ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਹਥਿਆਰ ਲੈਣ ਦੀ ਸੇਵਾ ਦਿੱਤੀ ਸੀ, ਉਸ ਉੱਤੇ ਕਈ ਕੇਸ ਲੱਗੇ ਹੋਏ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਉਸ ਨੇ ਪੁਲਿਸ ਨਾਲ ਸੌਦਾ ਕੀਤਾ ਕਿ ਜੇ ਉਹ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦੇ ਦੇਵੇ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਉਸ ਦੇ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ ਲੱਗੇ ਕੇਸ ਵਾਪਸ ਲੈਣੇ ਪੈਣਗੇ।
ਹੁਣ ਪੁਲਿਸ ਅਫਸਰ ਸਿਵਲ ਕੱਪੜੇ ਪਾ ਕੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਵਿੱਚ ਮੌਜੂਦ ਸਨ, ਜਿੱਥੇ ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੂਜੇ ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਲਈ ਬੁਲਾਇਆ ਸੀ। ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਜੀ ਦੇ ਅੱਗੇ ਮੱਥਾ ਟੇਕਿਆ ਅਤੇ ਸਿਰ ਉਠਾਇਆ, ਦੁਸ਼ਟ ਭਾਰਤੀ ਅਫਸਰਾਂ ਨੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋਜ਼ ਨੂੰ ਫੜ ਲਿਆ। ਪੁਲਿਸ ਦੇ ਹੋਰ ਬੈਕਅਪ ਬੁਲਾਉਣ ਕਾਰਨ 3 ਸਿੰਘ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਅਤੇ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਕਰ ਲਿਏ ਗਏ। ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੰਘਾਂ ਨੇ ਗੱਦਾਰ ਨੂੰ ਫਟਕਾਰਿਆ ਅਤੇ “ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ, ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਕਮਾਂਡੋ ਫੋਰਸ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ” ਵਰਗੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਏ।
ਅੰਤਿਮ ਸੰਘਰਸ਼ ਅਤੇ ਸ਼ਹਾਦਤ
ਸਿੰਘਾਂ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰਾ ਪੁਲਿਸ ਸਟੇਸ਼ਨ ਲਿਜਾਇਆ ਗਿਆ ਅਤੇ ਦੋ ਦਿਨ ਤੱਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਉੱਤੇ ਬੇਰਹਿਮੀ ਨਾਲ ਤਸੀਹੇ ਢਾਏ ਗਏ। ਤਸੀਹੇ ਝੇਲਦੇ ਹੋਏ ਸਿੰਘ ਵਾਹਿਗੁਰੂ ਦਾ ਜਾਪ ਕਰਦੇ ਰਹੇ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸਿੰਘਾਂ ਤੋਂ ਕੋਈ ਜਾਣਕਾਰੀ ਨਾ ਕੱਢ ਸਕਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਇੱਕ ਕਾਇਰਾਨਾ ਰਸਤਾ ਅਪਣਾਇਆ ਜਿਸ ਨਾਲ ਹਜ਼ਾਰਾਂ ਕੰਬ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਹ ਹੈ ਫਰਜ਼ੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਠਭੇੜ ਦਾ ਰਸਤਾ।
1 ਜਨਵਰੀ 1992 ਨੂੰ, ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ, ਭਾਈ ਅਮਰ ਸਿੰਘ ਕਰਨਾਮਾ ਅਤੇ ਭਾਈ ਮਹੰਤ ਸਿੰਘ ਮਲਕਪੁਰ ਨੂੰ ਜ਼ੀਰਾ ਨੇੜੇ ਪਿੰਡ ਦਾਨੇਵਾਲ ਦੇ ਦਰਿਆ ਕਿਨਾਰੇ ਲਿਜਾ ਕੇ, ਜਿੱਥੇ ਕਾਇਰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਨੇ ਫਰਜ਼ੀ ਪੁਲਿਸ ਮੁਠਭੇੜ ਸੁਪੁਰਦ ਕੀਤੀ। ਯੋਧਿਆਂ ਨੇ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲਾਲ ਕਿਲ੍ਹੇ ਉੱਤੇ ਕੇਸਰੀ ਝੰਡੇ ਲਹਿਰਾਉਣ ਦਾ ਰਸਤਾ ਦਿਖਾਇਆ।
ਨਿਰਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਇੱਕ ਨਿਰਾਲੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਦੇ ਮਾਲਕ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਦਲੇਰ ਯੋਧੇ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇੱਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਇਨਸਾਨ ਦੇ ਗੁਣ ਮੌਜੂਦ ਸਨ। ਉਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਦੇ ਸਨ, ਬਲਕਿ ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਰ ਵਰਗ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਨੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਸਰੋਤ ਦਿੱਤਾ ਜੋ ਅੱਜ ਵੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਹਸ ਅਤੇ ਦਲੇਰੀ ਦਾ ਪਾਠ ਪੜ੍ਹਾਉਂਦਾ ਹੈ।
ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਕੁਰਬਾਨੀ ਅਤੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਜਵਾਨੀ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਸੁਨਹਿਰੀ ਸਾਲ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਵਿੱਚ ਸਮਰਪਿਤ ਕੀਤੇ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਮਿਸਾਲ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਸਰਬਸ ਕੁਰਬਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅੱਜ ਦੇ ਸੰਦਰਭ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵ
ਅੱਜ ਦੇ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ ਜਦੋਂ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ, ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਉਨ੍ਹਾਂ ਲਈ ਇੱਕ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਤੰਭ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਿੱਖਿਆ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਸਬੂਤ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਸਿਰਫ਼ ਲੜਾਈ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਰੱਖਦੇ ਸਨ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਵੀ ਬਰਾਬਰ ਦਾ ਮਹੱਤਵ ਦਿੰਦੇ ਸਨ।
ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਸੰਦੇਸ਼ ਸਪੱਸ਼ਟ ਸੀ – ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਨਾਲ ਹੀ ਸਿੱਖਿਆ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਸੇਵਾ ਦੇ ਰਾਹ ਵੀ ਅਪਣਾਉਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਸਿੱਖ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੁਖਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲੇਖ ਨੂੰ ਵੀ ਪੂਰੇ ਵਿਸਤਾਰ ਨਾਲ ਪੜੋ: ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Baldev Singh Poonia: ਖ਼ਾਲਿਸਤਾਨ ਦਾ ਅਮਰ ਸੂਰਮਾ
ਅੱਕ-ਕਿਰਤ ਸਵਾਲ (FAQ)
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਰਿਆਲੀ ਕੌਣ ਸਨ?
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ Tarsem Singh ਰਿਆਲੀ ਬੱਬਰ ਖਾਲਸਾ ਸੰਗਠਨ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰ ਯੋਧਾ ਸਨ ਜੋ 1986 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਸੇਵਾ ਲਈ ਝੁਝਾਰੂ ਅੰਦੋਲਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੋਏ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ ਕਿੱਥੇ ਹੋਇਆ ਸੀ?
ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜਨਮ 10 ਅਪ੍ਰੈਲ 1968 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਰਿਆਲੀ ਖੁਰਦ, ਤਹਿਸੀਲ ਬਟਾਲਾ, ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਵਿੱਚ ਹੋਇਆ ਸੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਮਾਜ ਲਈ ਕੀ ਸੇਵਾਵਾਂ ਕੀਤੀਆਂ?
ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਸ਼ਹੀਦ ਬਾਬਾ ਦੀਪ ਸਿੰਘ ਅਕੈਡਮੀ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ, ਗਰੀਬ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਆਹ ਕਰਵਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕੀਤੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰੋਧੀ ਤੱਤਾਂ ਦੇ ਵਿਰੁੱਧ ਲੜਾਈ ਲੜੀ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸ਼ਹਾਦਤ ਕਦੋਂ ਹੋਈ?
ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਨੇ 1 ਜਨਵਰੀ 1992 ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਫਰਜ਼ੀ ਮੁਠਭੇੜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਹਾਦਤ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਅੱਜ ਵੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਕਿਉਂ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ?
ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ, ਧਰਮ ਪ੍ਰਤੀ ਨਿਸ਼ਠਾ, ਸਮਾਜਿਕ ਸੇਵਾ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਲਈ ਕੀਤੇ ਬਲੀਦਾਨ ਲਈ ਯਾਦ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਸਿੱਟਾ
ਸ਼ਹੀਦ ਭਾਈ ਤਰਸੇਮ ਸਿੰਘ ਰਿਆਲੀ ਦੀ ਜੀਵਨ ਗਾਥਾ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦਾ ਇੱਕ ਅਨਮੋਲ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਜੋ ਅਸਾਨੂੰ ਦਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਇੱਕ ਸਾਧਾਰਨ ਪਰਿਵਾਰ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਕੌਮ ਦੀ ਖ਼ਾਤਰ ਸਰਬਸ ਕੁਰਬਾਨ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਭਾਈ Tarsem Singh ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਜੀਵਨ ਇਸ ਗੱਲ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲ ਸਿੱਖ ਉਹ ਹੈ ਜੋ ਆਪਣੇ ਨਿਜੀ ਸੁਖਾਂ ਨੂੰ ਤਿਆਗ ਕੇ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਿਸਾਲ ਅੱਜ ਵੀ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਆਪਣੇ ਧਰਮ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਸਮਾਜ ਦੀ ਸੇਵਾ ਕਰਨ। ਭਾਈ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਬਲੀਦਾਨ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀ ਅਮਰ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਨਾਮ ਸਦੀਆਂ ਤੱਕ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੇ ਦਿਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰੇਰਨਾ ਦਾ ਸਰੋਤ ਬਣਿਆ ਰਹੇਗਾ।
